آیا چاقی شکمی خطر سرطان را افزایش می‌دهد؟
اکثر ما تمایل داریم به چاقی شکمی از جنبه ظاهری آن و اینکه چه اندازه شلواری که دوست داریم بپوشیم فکر کنیم. بعضی از ما پیامدهای مرتبط با سلامتی را در نظر می گیریم: افزایش خطر مقاومت به انسولین، دیابت نوع دوم و حتی بیماری قلبی. تعداد کمی از ما به سرطان می‌اندیشیم.
با این حال، اعتقاد بر این است که چاقی، که حدود یک سوم بزرگسالان آمریکا را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد، به ۲۰ درصد از کل آمار مرگ و میر ناشی از سرطان در این کشور را افزایش داده است.
حالا، یک تحقیق جدید در دانشگاه ایالتی میشیگان نشان می‌دهد هنگامی که موضوع مبارزه با سرطان‌های مرتبط با چاقی در افراد دارای اضافه وزن (و حتی برخی از افراد سالم) در میان باشد، چاقی شکمی دشمن شماره یک است.
چاقی شکم و سرطان: ارتباطی شگفت انگیز
چربی در بدن شما یک نوع نیست و در دو لایه متمایز وجود دارد. لایه بالا و لمسی که به طور مستقیم بالای پوست قرار دارد و چربی زیر پوستی نامیده می‌شود. لایه عمیق‌تر چربی که محل قرار گیری آن داخل و اطراف اندام‌های شماست باعث ایجاد شکمی گرد می‌شود. این نوع چربی با عنوان چربی احشایی یا چربی شکمی شناخته می‌شود.
در حالیکه برخی از چربی‌های زیر پوستی و احشایی عادی است، این تحقیق نشان می‌دهد که بیش از چربی زیر پوستی، این فزونی چربی احشایی است که بیشترین تأثیر را بر سلامتی دارد.
به عنوان مثال، یک بررسی که در مجله تحقیقات بیماری‌های قلبی عروقی منتشر شده نتیجه گیری کرده است که چاقی شکمی، صرف نظر از شاخص توده بدن (نسبت قد به وزن)، به شدت با افزایش خطر بیماری‌های قلبی عروقی ارتباط دارد.
یک تحقیق که در سال ۲۰۱۶ در مجله بین المللی چاقی منتشر شده دریافته است که ۳۰ درصد از آمریکایی‌ها با وزن به اصطلاح «سالم» در حقیقت از ضعف متابولیسم قلبی همراه با علائمی از جمله مقاومت به انسولین، التهاب بیش از حد و دیگر شرایطی که با چاقی ارتباط دارند رنج می‌برند. به عبارت دیگر، افراد لاغری که شکم بزرگ دارند می‌توانند بسیار ناسالم‌تر از افرادی باشند که چاق هستند.
در حال حاضر، محققان دریافته‌اند که خطر چربی بیش از حد شکمی به سلامت قلب آسیب می زند. برای بررسی نحوه تأثیر چربی شکمی (و نه چربی عمومی در بدن) بر خطر ابتلا به سرطان، محققان دانشگاه ایالتی میشیگان، آزمایشی روی موش‌ها انجام داده و دریافته‌اند که بافت چربی شکمی آنها مقدار زیادی از پروتئینی به نام فیبروبلاست FGF2 تولید می‌کند که می‌تواند یک سلول سالم را به یک سلول سرطانی تبدیل کند.
جیمی برنارد، استادیار دارو و سم شناسی دانشگاه ایالتی میشیگان و عضو ارشد تیم تحقیق می‌گوید: «ما دریافتیم که بیشترین مقدار این پروتئین در جریان خون، از بافت چربی شکمی می‌آید، زیرا زمانی که با کمک جراحی چربی شکمی را برداشتیم، میزان این پروتئین در خون تقریبا نزدیک به صفر بود».
علاوه بر این، برنارد نمونه‌هایی از بافت چربی شکمی زنان مبتلا به هیسترکتومی گرفت و میزان پروتئین‌های تآثیرگذار بر سرطان را اندازه‌گیری کرد. انتقال نمونه‌های حاوی سطوح بالاتر FGF2 به موش‌ها منجر به تحریک بیشتر تومورهای سرطانی شد که تأییدی است بر ارتباط مستقیم میان این پروتئین‌های تولید شده از چربی شکمی با شکل‌گیری سرطان در انسان (دانشمندان به دلایل اخلاقی، نمی‌توانند سرطان را روی انسان آزمایش کنند).
با این حال، تولید چربی شکمی FGF2 تنها راهی نیست که می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
مارتا بلوری، استاد غدد درون ریز، دیابت و متابولیسم در دانشگاه ایالتی اوهایو می‌گوید: «برخلاف چیزی که پیش‌تر فکر می‌کردیم، چربی صرفاً جایی در بدن نیست. بلکه یک غدد درون ریز فعال است و انواع گوناگونی از پروتئین‌ها، هورمون‌ها و عوامل التهابی را ترشح می‌کند که به طور مستقیم بر اندام‌های اطراف خود را تحت تأثیر قرار می‌دهد».
برنارد می‌افزاید که مواد آزاد شده توسط چربی شکمی به سمت کبد می‌رود؛ جایی که می‌تواند تولید چربی‌های خون را که با سندرم متابولیک ارتباط دارند را تحت تأثیر قرار دهند.
این امر توضیح می‌دهد که چرا سرطان‌های اندام‌های شکمی از جمله کبد، پانکراس، روده، رحم، کیسه صفرا و کلیه‌ها، به شدت تحت تأثیر میزان بیش از حد چربی شکمی قرار دارند. محققان پس از کنترل عوامل دیگر، دریافتند که میزان بالای چربی شکمی باعث افزایش سه برابری خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ می‌شود.
اعتقاد بر این است که ترشح استروژن چربی شکمی می‌تواند ارتباط چاقی شکمی را با سرطان سینه قبل و بعد از یائسگی، حداقل به صورت جزئی توضیح دهد. جالب توجه است، چربی شکمی می‌تواند قوی‌ترین تأثیر را بر رشد سرطان‌های پستان منفی گیرنده هورمونی داشته باشد که حاوی گیرنده‌های استروژن نیستند و به درمان‌های هورمونی پاسخ نمی‌دهند.
به عنوان نمونه، در یک مطالعه که دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه هاروارد روی ۶۲۰ زن مبتلا به سرطان سینه انجام داده است، میزان تشخیص سرطان سینه منفی گیرنده هورمونی در افرادی که دارای بزرگترین دور کمر بودند تقریبا سه برابر کسانی بود که دور کمر کمتر داشتند. احتمال تشخیص سرطان سینه منفی گیرنده هورمونی در زنانی با بیشترین نسبت دور کمر به لگن در مقایسه با کسانی نسبت کمتری داشتند تقریبا دو برابر بود.
دور کمر شما چقدر است؟
هرچند اتکا به دور کمر و نسبت دور کمر به لگن (دو مقیاسی که در مطالعه دانشگاه هاروارد مورد استفاده قرار گرفتند) خالی از اشکال نیست، اما این روش، برای برآورد میزان چربی شکمی و تشخیص اینکه آیا نیاز به اصلاح‌اش داریم یا نه، روش آسانی است.
برای اندازه گیری دور کمر خود، به سادگی یک متر انعطاف‌پذیر یا ریسمان را درست بالای استخوان لگن، دور کمر خود بپیچید. به گفته موسسه ملی قلب، ریه و خون و انجمن قلب آمریکا، دور کمر بیش از ۸۸ سانتی متر (۳۰ اینچ) در زنان و ۱۰۱ سانتی متر (۳۵ اینچ) در مردان، نشان دهنده وجود چاقی شکمی و خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن است.
سپس برای تعیین نسبت دور کمر و لگن، دور کمر را بر دور لگن خود تقسیم کنید. به گفته سازمان بهداشت جهانی، نسبت دور کمر به لگن بیش از ۰٫۸۵ در زنان و ۰٫۹ در مردان، نشانه دیگری از چاقی شکمی و خطر سلامتی است.
اگر یکی یا هر دو از این آزمایش‌ها نشان می‌دهد که سطح چربی شکمی شما خارج از محدوده سالم است، برای ارزیابی وضعیت عمومی سلامتی و خطر ابتلا به بیماری‌ها و دریافت راهنمایی در خصوص کاهش سطح چربی شکمی به پزشک مراجعه کنید.
تاریخ انتشار مقاله : ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۷ ، آلیشیا فیتر