نقاط ضعف و قوت  فیلم خفه گی فریدون جیرانی

نام فیلم : خفه گی، کارگردان: فریدون جیرانی، تهیه‌کننده: فریدون جیرانی

نویسنده: فریدون جیرانی، بازیگران: نوید محمدزاده، الناز شاکردوست، پردیس احمدیه، غلامحسین لطفی 

موسیقی: کارن همایون‌فر، فیلم‌برداری:‌ مسعود سلامی، تدوین: بهرام دهقانی

نویسنده نقد: میلاد خدابنده

فیلم خفه گی به کارگردانی فریدون جیرانی، یکبار دیگر تنوع طلبی کارگردان کهنه کار خود را به رخ سینمای ایران کشید.

فریدون جیرانی بدون شک قسمتی از تاریخ سینمای ایران است، او که در کارنامه خود از ابتدا بازنویسی فیلمنامه های بسیاری از آثار برجسته سینمای بعد از انقلاب چون گل های داودی، دبیرستان، زیر بام های شهر، نرگس و … را یدک می کشد و همچنین در مقام کارگردان نیز آثار فاخری چون قرمز و شام آخر را دارد، این بار دست به ساخت فیلمی با ژانر متفاوت و نوآر زده است.

فیلمی نه به خوبی قرمز و شام آخر اما بی شک در جایگاه سوم بهترین آثار فریدون جیرانی در مقام کارگردانی قرار دارد.

فیلم خفه گی در مجموع شباهت های بسیاری به فیلم قرمز جیرانی دارد، چه از لحاظ مضامین دلهره آور، رعب انگیز و روان شناسانه و چه از لحاظ فضا سازی و رنگ و آب، که در یکی شاهد ته مایه فضای قرمز حاکم بر اثر و در دیگری فضای سیاه و سفید و بازی با نور و سایه در فیلمبرداری مسعود سلامی هستیم.

در کل فیلم موفق می شود القاگر حس خفه گی در تماشگر شود. این حس خفه گی زمانی بیش از پیش می شود که از ابتدا تا انتهای فیلم شاهد میزانسن های داخلی و بسته از آپارتمان های مخروبه، تیمارستان خلوت با سکوتی معنادار و حتی اتاق های بسته و تنگ و تاریک فیلم و یا زمانی که فیلمساز مجبور می شود صحنه بعد از جنایت را به تصویر بکشد دوربین را داخل ماشین نگه می دارد، تمامی اینها به نظر می رسد کاملا عامدانه توسط جیرانی برنامه ریزی شده است.

فیلم خفه گی در مقایسه با فیلم (نگار) رامبد جوان که هر دو سعی در ارائه فرم و ژانری متفاوت در پرده این روزهای سینمای ایران دارند کاملا موفق تر است، برتری خفه گی نسبت به نگار نه در فرم بلکه در فیلمنامه و سعی در داستان پردازی آن است.

اما در آن روی سکه، جیرانی در انتخاب بازیگران فیلم کاملا اشتباه کرده است و به نظر می رسد انتخاب نوید محمد زاده با توجه به شناختی که تماشاگر از بازی های او در فیلم های متعدد سینمایی دارد، مچ فیلمساز را در غافلگیری شخصیت او کاملا باز می کند (مقایسه کنید با انتخاب درست کوروش تهامی در فیلم رگ خواب).

متاسفانه بازی بازیگران فیلم خفه گی از جمله نوید محمد زاده و الناز شاکردوست کاملا سرد بی روح و بسیار ضعیف است، البته ناگفته نماند که شخصیت پردازی ها نیز نه بر پایه فضا و تصویر بلکه بر پایه دیالوگ های متعدد بنا شده است.

از دیگر نقاط ضعف فیلم می توان به ریتم کند و یا استفاده از المان های امروزی چون موبایل (آن هم از نوع اپل!) در فضای بی جا و مکان و یا حتی زمان حاکم بر سراسر فیلم اشاره کرد.

در کل ریسک بزرگ جیرانی در ساخت فیلمی با سبک نوآر که به نظر می رسد در سینمای امروز جهان کاملا مرده و مدفون شده است، آن هم در سینمای ایران و آن هم در این سن و سال، بسیار ارزشمند و قابل ستایش است.