پرفوراسیون دستگاه گوارش – دستگاه گوارش شامل معده، روده کوچک و روده بزرگ است. ممکن است سوراخ یا حفره ای در دیواره دستگاه گوارش ایجاد شود. این بیماری پرفوراسیون دستگاه گوارش نامیده می شود.
سوراخ شدن دستگاه گوارش یک بیماری دردناک است که می تواند به عوارض سلامتی منجر شود، بنابراین اغلب جراحی اورژانسی ضروری است.
این مقاله به بررسی علل و نشانه های سوراخ شدن دستگاه گوارش می پردازد. همچنین عوارض، تشخیص، درمان این بیماری را مورد بررسی قرار می دهیم.
سوراخ شدن دستگاه گوارش چیست؟
اکثر افرادی که دچار سوراخ دستگاه گوارش می شوند، در حفره معده یا روده کوچک خود دچار این عارضه می شوند. سوراخ در روده بزرگ، کمتر اتفاق می افتد. محققان تخمین می زنند که تنها ۴ نفر در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر از جمعیت اروپا به پرفوراسیون دستگاه گوارش مبتلا می شوند.
در اثر پرفوراسیون دستگاه گوارش، محتویات معده یا روده به شکم نفوذ می کند. باکتری ها نیز قادر خواهند بود وارد شوند، به طور بالقوه منجر به یک بیماری به نام پریتونیت می شود که تهدید کننده حیات است و نیاز به درمان فوری دارد.
پریتونیت التهاب صفاق، لایه نازک بافتی است که شکم را در بر می گیرد. بدون درمان، پریتونیت می تواند مسمومیت خونی یا سپسیس را ایجاد کند. سپسیس ممکن است منجر به نارسایی اندام های بدن شود.
بنابراین افراد مبتلا به پرفوراسیون دستگاه گوارش، نیازمند مراقبت های پزشکی اضطراری هستند.
علل پرفوراسیون دستگاه گوارش
بسیاری از شرایط مختلف می تواند باعث پرفوراسیون دستگاه گوارش شود، از جمله:
- ولولوس (Volvulus) – انسداد روده ای است که وقتی روده بزرگ پیچیده می شود اتفاق می افتد
- سرطان کولون
- دیورتیکولیت – یک بیماری التهابی است که بر روده بزرگ تاثیر می گذارد
- زخم معده در معده یا روده کوچک
- کولیت ایسکمیک – التهاب روده بزرگ
- عفونت کیسه صفرا
- بیماری روده التهابی
- واکنش به داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن
- آسیب یا ضربه به شکم، مانند زخم چاقو یا بلعیدن چیز تیز
هرچند حوادث نادر، در طی مراحل پزشکی خاص نیز می توانند باعث سوراخ شدن دستگاه گوارش شوند. مانند:
- آندوسکوپی – یک روش که از یک دوربین کوچک برای مشاهده روده استفاده می کند
- کولونوسکوپی – یک روش پزشکی است که می تواند سرطان روده را تشخیص دهد
علائم پرفوراسیون دستگاه گوارش
علائم اولیه پرفوراسیون دستگاه گوارش شدید، درد شکمی و حساسیت به لمس است. اگر سوراخ در معده یا روده کوچک فرد ایجاد شده باشد، شروع درد معمولا ناگهانی است، اما اگر سوراخ در روده بزرگ باشد، درد ممکن است به تدریج رخ دهد. در هر صورت، زمانی که درد شروع می شود، احتمال تشدید آن وجود دارد.
گاهی درد با حرکت کردن فرد یا وارد شدن فشاری بر روی شکمش، تشدید پیدا می کند. با این وجود، ممکن است کاهش یابد.
سایر علائم پرفوراسیون دستگاه گوارش ممکن است عبارتند از:
- لرز
- تب
- حالت تهوع
- استفراغ
اگر یک فرد مبتلا به پرفوراسیون دستگاه گوارش، مبتلا به پریتونیت نیز شود، ممکن است علائم زیر را داشته باشد:
- خستگی
- نیاز کمتر به دستشویی رفتن
- تنگی نفس
- ضربان قلب سریع
- سرگیجه
- اگر پریتونیت منجر به سپسیس شود، فرد ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- افزایش ضربان قلب
- تنفس سریع و پی در پی
- تب
- گیجی
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
هر فردی که یکی از این علائم پرفوراسیون دستگاه گوارش یا پریتونیت را تجربه کند، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنند. اغلب موارد پرفوراسیون دستگاه گوارش نیاز به درمان اضطراری دارند. اگر فرد دارای علائم سپسیس، که تهدید کننده زندگی است، باشد، وضعیت وی اضطراری و فوری می گردد.
تشخیص پرفوراسیون دستگاه گوارش
برای تشخیص بیماری، پزشک ممکن است یک یا چند آزمایش زیر را انجام دهد:
رادیوگرافی قفسه سینه و شکم. این به منظور بررسی هوای داخل حفره شکم، نشانه ای از سوراخ شدن دستگاه گوارش انجام می شود.
سی تی اسکن. این به دکتر کمک می کند تا هر سوراخ ممکن در دستگاه گوارش را مشاهده کند.
آزمایش خون. این برای بررسی علائم عفونت و احتمال خونریزی است.
درمان پرفوراسیون دستگاه گوارش
افراد مبتلا به پرفوراسیون دستگاه گوارش باشید، اغلب به جراحی اضطراری نیاز خواهید داشت.
این معمولا یک لاپاراتومی اکتشافی را شامل می شود. جراح شکم فرد را باز می کند و هر سوراخ در دستگاه گوارش را تعمیر می کند.
در بعضی از افراد ممکن است بخشی از روده را حذف کنند. در این موارد، فرد ممکن است به ایلئوستومی نیاز داشته باشد. این روش ها می تواند محتویات روده ی فرد را در یک کیسه ای که به شکمشان متصل است جمع آوری کند.
در موارد نادر، پرفوراسیون دستگاه گوارش ممکن است خود به خود درمان شده و بهبود یابد و نیازی به عمل جراحی نداشته باشد. اگر این اتفاق بیفتد، مصرف آنتی بیوتیک ها تنها درمان باقی مانده خواهد بود.
اگر یک فرد مبتلا به سپسیس باشد، در اسرع وقت به آنتی بیوتیک های داخل وریدی نیاز خواهد داشت.
عوارض جانبی پرفوراسیون دستگاه گوارش
عوارض احتمالی پرفوراسیون دستگاه گوارش شامل خونریزی داخلی و سپسیس می شود. سوراخ شدن دستگاه گوارش همچنین می تواند به آبسه های شکمی یا آسیب های روده ای دائمی منجر شود. این ممکن است بخشی از بافت روده را از بسین ببرد و سلول های آن دیگر زنده نباشند.
گاهی اوقات زخم های فرد ممکن است پس از جراحی بهبودی پیدا کنند یا ممکن است عفونت ایجاد شود. عوامل خاصی از شیوه زندگی ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند، از جمله سیگار کشیدن، مصرف بیش از حد الکل و چاقی.
همچنین برخی از شرایط پزشکی وجود دارد که می تواند بهبود زخم را کند کند، از جمله:
- سوء تغذیه
- دیابت نوع ۲
- هماتوم
- درمان کورتیکواستروئید
- داروهای خاص
اختصاصی وردنگار – هرگونه کپی برداری با نام و لینک دهی مستقیم مجاز است
