سندروم پیش از قاعدگی یا PMS چیست؟ از نشانه ها تا راه های درمان

اکثر خانم ها سندروم پیش از قاعدگی را تجربه کرده اند. این سندروم که در چند روز قبل از شروع دوران قاعدگی رخ می دهد، فرد را دچار دل درد، بدن درد، ورم بدن می کند. با وردنگار همراه باشید تا به بررسی علائم و نشانه ها و روش های درمان سندروم پیش از قاعدگی بپردازیم.

علایم سندرم پیش از قاعدگی

علایم و نشانه های سندرم پیش از قاعدگی به دو دسته جسمی و روحی تقسیم می شوند.

معمول ترین علایم روحی شامل:

• تنش یا اضطراب
• خلق افسرده
• هجوم گریه
• نوسانات خلق و خو و تحریک پذیری یا خشم
• تغییرات اشتها و هوس های غذایی
• مشکل در به خواب رفتن (بی خوابی)
• تمرکز ضعیف

علایم جسمی شامل:

• درد مفاصل و یا عضلات
• سردرد
• خستگی
• افزایش وزن بدلیل احتباس مایعات
• نفخ شکم
• حساسیت به لمس پستان
• جوش زدن
• اسهال

علت‌ بروز سندرم پیش از قاعدگی

 هر چند دلیل دقیق سندرم پیش از قاعدگی مشخص نیست، اما تصور می‌شود که پس از تخمک‌گذاری و هنگام شروع متلاشی شدن جسم زرد، کاهش یافتن تدریجی میزان پروژسترون و استرادیول تا پایان سیکل قاعدگی بر مواد شیمیایی گوناگون موجود در مغز، مانند سروتونین، اثر می‌گذارد. میزان هورمون‌ها در بدن بانوان دچار سندرم پیش از قاعدگی، در حد طبیعی نیست و حساسیت نسبت به تأثیرات پروژسترون بیشتر است.

شدت تاثیرگذاری این فرایندها تابعی از رفاه اجتماعی و شرایط روانی فرد در آن مقطع زمانی مشخص است.

زنان در معرض خطر سندرم پیش از قاعدگی

• هر زنی می تواند یک دوره PMS داشته باشد اما در برخی از زنان احتمال  PMS بیشتر وجود دارد.
• احتمال PMS  در اواخر ۲۰ تا اواسط ۴۰ سالگی بیشتر است.
• جوانان معمولا PMS شدید تر از نوجوانان دارند.
• PMS ممکن است در ۴۰ سالگی شدید تر باشد.
• زنانی که حداقل یک بارداری یا بیشتر داشته اند در معرض ابتلا به PMS می باشد.
• زنان با سابقه ابتلا به افسردگی یا اختلالات خلقی ممکن است بیشتر دارای علائم PMS باشند.

تاثیر PMS بر روی این بیماری ها

PMS می تواند نشانه های بیماری های مزمن خاص ( آسم و آلرژی، افسردگی و اضطراب، اختلالات تشنجی، میگرن ) را بدتر کند.

تشدید مشکلات دیگر در سندرم پیش از قاعدگی

ممکن است مشاهده کنید که شرایط پزشکی دیگر بین تخمک گذاری و روز اول خونریزی قاعدگی تشدید می شوند – این حالت درشت نمایی قاعدگی نامیده می شود. مشکلاتی که بیشتر تحت تأثیر قرار می گیرند عبارتند از:
• مشکلات سلامت روانی، مانند افسردگی، اختلالات اضطراب، اختلال دو قطبی، جنون جوانی، و اختلالات تغذیه ای.
• اندومتریوز.
• سر دردهای میگرن.
• اختلالات تشنج.
• سندرم روده تحریک پذیر (IBS).
• آسم.
• سندرم خستگی مزمن.
• حساسیت ها.
• کم خونی.
• بیماری تیروئید.

درمان سندرم پیش از قاعدگی

با وجود این که علتPMS ناشناخته است، اما قابل درمان می باشد.

توصیه های پیشنهادی برای درمان عبارت اند از:
۱. استراحت کافی
۲.  ورزش  روزانه
۳.حذف مصرف نمک، شکر، کافئین، الکل.
۴.مصرف ویتامین ها  به خصوص ویتامین ب (B6)
بسیاری از مبتلایان به PMS از پائین آمدن موقت قندخون خود گزارش داده اند. خوردن شش وعده غذایی کوچک در روز بسیار مناسب تر و مفید تر از صرف سه وعده غذاییاست. در این دوره مصرف کربوهیدرات ها ی مرکب مانند میوه جات تازه، سبزیجات ، غلات  و پروتئین ها  (به خصوص مرغ و ماهی) توصیه می شوند.

درمان دارویی سندرم پیش از قاعدگی

درمان‌های دارویی به دو دسته اصلی تقسیم می شود:

درمان های هورمونی:

سندرم پیش از قاعدگی برخی بانوان را می‌توان با روش‌های جلوگیری از آبستنی هورمونی متوقف‌کننده تخمک‌گذاری درمان کرد. روش‌های متعددی برای انجام این کار وجود دارد؛ استفاده از پچ استروژن در کنار قرص پروژسترون یا دستگاه درون رحمی اشباع شده با استروئید به نام میرنا از درمان‌های متداول محسوب می‌شود. گاهی قرص ضدبارداری ترکیبی به کار برده می‌شود. بیمار در صورت شدید بودن علائم به متخصص زنان معرفی می‌شود تا تحت درمان هورمونی دیگری به نام آنالوگ هورمون آزاد کننده گنادوتروپین قرار گیرد. از آنجایی که روش‌های هورمونی مورد استفاده برای تسکین علائم سندرم پیش از قاعدگی برای پیشگیری از بارداری نیز کاربرد دارد، این روش‌ها در صورت تمایل بیمار به باردار شدن مناسب نخواهد بود.

بازدارنده‌ های گزینشی بازجذب سروتونین: 

این گروه از داروها که با توجه به افزایش دادن میزان سروتونین انتقال دهنده عصبی برای درمان افسردگی تجویز می‌شود، برای درمان سندرم پیش از قاعدگی نیز مؤثر دانسته می‌شود. اما شیوه مصرف آن بر خلاف افسردگی می‌تواند به این صورت باشد که بیمار صرفاً هنگام بروز یافتن علائم، یعنی فقط در نیمه دوم سیکل قاعدگی، دارو را مصرف کند. مصرف این گروه از ضدافسردگی‌ها در دوران بارداری مضر است، بنابراین بانوانی که در صدد باردار شدن هستند، باید در مورد گزینه درمانی مناسب با پزشک مشورت کنند.

درمان PMS با OTC 

مسکن های بدون نسخه می تواند برخی از علایم فیزیکی PMS مانند ( حساسیت پستان، سردرد، کمر درد و درد ) را تسکین دهد. داروهای OTC مانند آسپرین، ایبوپروفن ( Advil, Motrin, Midol Cramp )، ناپروکسن می باشد.

درمان PMS با داروهای ضد افسردگی

برخی از داروهای ضد افسردگی ممکن است به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز قبل از هر دوره و یا در طول چرخه قاعدگی مصرف شود این داروها شامل داروهای زیر است:

• فلوکستین (Prozac, Sarafem)

• پاروکستین (HCL Paxil CR)

• سرترالین (Zoloft)

• نفازودون  (Serzone)

• کلومیپرامین(Anafranil)

رژیم غذایی مناسب برای سندرم پیش از قاعدگی

• کربوهیدرات های پیچیده که می تواند سطوح سروتنین را افزایش دهد. کاهش سطوح سروتنین می تواند در افسردگی مربوط به PMS مشارکت کند. کربوهیدرات های پیچیده در سبزیجات و تمامی غلات یافت می شود.
• مولتی ویتامین های غنی از فولیک اسید که برای رشد جنین حیاتی هستند
• مکمل های کلسیم ترکیب شده با ویتامین D کمک می کند که استخوان ها مسنحکم و قوی بمانند و بهبود نشانه های PMS را تسهیل می کند. یک رژیم غنی از کلسیم و ویتامین D می تواند نشانه های PMS را دفع کند. اما طبق برخی عقاید ممکن است مطالبی درباره تاثیر کلسیم بروی استروژن در طول دوران قاعده گی وجود داشته باشد.
• ویتامین B_۶ می تواند به کم کردن نشانه های PMS کمک کند، بویژه در مورد افسردگی. هر چند احتیاط لازم در مورد دوزهای بالای ویتامین B_۶ می بایستی در نظر گرفته شود (mg2000 – ۵۰۰ در روز) چراکه دوزهای خیلی بالا میتواند به اعصاب آسیب بزند.

نقش مکمل در سندرم پیش از قاعدگی

مطالعات نشان می دهد که مکمل های ویتامین و مواد معدنی زیر ممکن است علائم PMS  را کاهش دهد
اسید فولیک ( ۴۰۰ میکروگرم )
منیزیم ( ۴۰۰ میلی گرم )
ویتامین (۴۰۰ واحد )
کلسیم (۱۰۰۰ تا ۱۳۰۰ میلی گرم  )
ویتامین B6 (50 تا ۱۰۰ میلی گرم )

گردآوری و تدوین: خانم پاشایی

هرگونه کپی برداری با نام وردنگار مجاز می باشد