سونوگرافی سه بعدی چیست و برای چه تشخیصی انجام می شود؟

 سونوگرافی یکی از ابزارهای اصلی تشخیص بیماری هاست، و احتمالا با روش انجام سونوگرافی معمولی آشنایی دارید. در این مقاله می خواهیم در مورد روشی نوین به نام سونوگرافی سه بعدی صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

سونوگرافی سه بعدی چه تفاوتی با سونوگرافی معمولی دارد؟

سونوگرافی سه بعدی برای مشاهده جنین انجام می شود. بیشتر پزشکان معتقدند این سونوگرافی هیچ ضرری ندارد.
در برخی موارد در صورت وجود مشکل، پزشک سونوگرافی سه بعدی را پیشنهاد می کند تا بررسی دقیق تر بپردازد. پزشک در صورتی سونوگرافی سه بعدی را پیشنهاد می کند که در سونوگرافی معمولی نتواند مشکل را مشاهده کند یا به دقت بیشتر نیاز داشته باشد.
سونوگرافی سه بعدی مانند سونوگرافی معمولی است اما نتایج آن به صورت سه بعدی است. در این سونوگرافی از امواج صوتی استفاده می شود تا از جنین در رحم تصویر تهیه شود. در سونوگرافی سه بعدی می توانید صورت جنین را واضح تر از سونوگرافی معمولی ببینید.

 سونوگرافی سه بعدی در بارداری چگونه انجام می شود؟

بهتر است سونوگرافی سه بعدی بین هفته بیست و ششم بارداری تا هفته سی ام بارداری انجام شود.

• پیش از هفته بیست و ششم بارداری، زیر پوست جنین مقداری چربی وجود دارد. در سونوگرافی سه بعدی تصاویری از استخوان های صورت جنین گرفته می شود.
• بعد از هفته سی ام بارداری، سر جنین به قسمت پایین تر منطقه لگن منتقل می شود. در این مرحله از بارداری در سونوگرافی سه بعدی تصویری واضح از چهره جنین مشاهده نمی کنید.
• در حالتی که جفت در مقابل رحم قرار گرفته باشد باید تا هفته بیست و هشتم بارداری صبر کنید تا بتوانید تصویری مناسب از جنین تهیه کنید.

سونوگرافی سه بعدی و نکات مهم در مورد آن

• اگرچه سونوگرافی سه بعدی بهترین راه برای مشاهده صورت جنین است اما همیشه تصویری از صورت تهیه نمی شود. این مسئله به این معنی نیست که جنین مشکل دارد یا بارداری شما مشکل دارد. شاید جنین به شکلی قرار گرفته است که در سونوگرافی صورت او دیده نمی شود.
• بهترین حالت برای تصویربرداری از صورت جنین در حالتی است که صورت جنین به سمت خارج باشد. اگر آب دور جنین به مقدار کافی در اطراف صورتش باشد، تصویری واضح تهیه می شود.
• اگر جنین به شکلی دراز کشیده باشد که صورت آن به طرف شما نباشد و پشت آن به شما باشد تصویری از صورت او نمی توانید مشاهده کنید.
• حالت دیگری که نمی توانید صورت جنین را ببینید زمانی است که سر او در قسمت پایین لگن قرار گرفته باشد. همچنین اگر آب دور جنین به مقدار کافی نباشد تصویری واضح دیده نمی شود.
• همچنین اگر چربی اضافه در قسمت شکم داشته باشید نمی توانید در سونوگرافی سه بعدی صورت جنین را مشاهده کنید.
• اگر نتوانید تصویری مناسب از صورت جنین مشاهده کنید کارشناس از شما می خواهد کمی راه بروید تا جنین تغییر حالت دهد. اگر باز هم تصویر صورت او را مشاهده نکردید کارشناس از شما می خواهد هفته بعد مراجعه کنید.
• حتی اگر باز هم نتوانید صورت جنین را ببینید حداقل می توانید انگشتان جنین را ببینید.

چه زمانی برای انجام سونوگرافی سه بعدی مناسب می باشد؟

اغلب از سونوگرافی سه بعدی جهت بررسی: داخل جمجمه ، تصویربرداری از کام (سقف دهان) و دستگاه اسکلتی و از سونوگرافی چهار بعدی برای مشاهده ساختار قلب استفاده می‌‌شود.

تکنیک سونوگرافی چهاربعدی مشابه سه‌‌بعدی است با این تفاوت که در سونوگرافی چهاربعدی، تصاویر سریع و بدون تأخیر دریافت می‌‌شوند.

طبق نظر انجمن زنان و مامایی امریکا انجام سونوگرافی ۳ بعدی و چهاربعدی باید محدود به موارد خاص شود و تنها بر اساس صلاحدید پزشک و به دلائل علمی انجام شود؛ زیرا علاوه بر هزینه بالایی که به خانواده وارد می‌‌کند، در این نوع از سونوگرافی امواج و انرژی زیادی از زوایای مختلف به بدن جنین وارد می‌‌شود و بی‌‌خطری آن هنوز به طور کامل اثبات نشده است.

آیا این روش برای جنین یا مادر مضر است؟

استفاده از روش سونوگرافی چند بعدی در موارد غیرضروری ضمن احتمال آسیب به جنین باعث اتلاف وقت و تحمیل هزینه مالی فراوان به بیماران می‌شود؛ چرا که این نوع سونوگرافی مشمول بیمه نمی‌شود و به دلیل گران بودن آن، تنها هدر دادن پول است. پس مادران هنگام مراجعه به پزشک اصراری برانجام این نوع سونوگرافی نداشته باشند.

 اغلب سونوگرافی های سه وچهار بعدی به منظور تعیین جنسیت جنین یا تهیه تصویر وی و با اصرار زائو صورت می گیرد و با توجه به اینکه زیان های این نوع سونوگرافی ها مورد تاکید استادان رادیولوژی است باید با آنها برخورد قانونی صورت گیرد.

بنابراین به مادران باردار توصیه می شود حد الامکان از سونوگرافی های چند بعدی کمتر استفاده کنند و در همه موارد درمانی و تشخیصی در مرحله اول سونوگرافی معمولی انجام می شود و تنها به تشخیص پزشک متخصص سونوگرافی سه یا چهار بعدی تجویز می گردد.