شوره سر تجربه ناخوشایندی است که بسیاری از مردم با آن آشنایی دارند و راهکارهای مختلفی را برای درمان آن امتحان کرده اند . پوسته های سفید رنگ در لابلای موها که گاهی روی شانه ها ریخته و از نظر زیبائی و اجتماعی ناخوشایند است.
پوست سر بطور طبیعی در اثر لایه لایه شدن طبقه شاخی آن لایه های شاخی قدیمی را ازدست داده و لایه های جدید جایگزین می گردند. درحالت عادی این سلولها ظرف ۳۰ – ۲۰ روز مراحل رشد خود را طی کرده و از سطح پوست به صورت سلولهای مرده به بیرون ریخته می شوند. درصورتیکه این روندبه شکل غیرعادی تسریع گردد، تعداد سلولهای مرده افزایش یافته و همراه باچربی و ترشحات دیگر پوست تشکیل «شوره سر» را می دهند. شوره سر به حدی شایع است که برخی متخصصان آن را امری طبیعی می دانند.پس شوره سر در اثر جدا شدن سلول های خارجی پوست سر به وجود می آید و باید نسبت به درمان عارضه شوره سر اقدام کرد.
علت اصلی ایجاد شوره سر
بعضی افراد هستند که خشکی پوست سر را علت ایجاد شوره میدانند و این تصور کاملاً اشتباه است.بعلت وجود کراتین در پوست،پوست بصورت مداوم در حال بازسازی کردن سلول هایش است و این بازسازی در همه سطح های بدن اتفاق می افتد.علت شوره سر وجود قارچ بر روی پوست میباشد و این قارچ ها در نهایت شوره را از خود بروز میدهند.
قارچها روی پوست سر بسیاری افراد وجود دارند، اما همه این افراد به شوره سر مبتلا نیستند.
التهاب پوست سر میتواند عامل شوره سر باشد
شوره سر در افراد مختلف ، شدتهای مختلفی دارد و این هم دلیل دیگری است بر این که در سر بعضی از ما عاملی وجود دارد که باعث می شود یکی همیشه از شوره سر کلافه باشد و دیگری اصلا سرش شوره نزند. حتی در یک فرد هم این میزان شوره سر در زمانهای مختلف تفاوت دارد.
از قدیم ، دانشمندان عقیده داشتند پوسته های ریز روی سر یا همان شوره ها توسط قارچ کوچکی که روی پوست سر رشد می کند، ایجاد می شوند. امروزه ، وجود چنین قارچهایی اثبات شده است. التهاب پوست هم نکته ای مهم است.
قارچها ابتدا روی پوست سر ساکن می شوند و بعد روی چربی موجود بر پوست سر. آنها این چربیها را به اسیدهای چرب دلخواه خودشان تجزیه می کنند و حتی موادی را که مانع و مزاحم رشد آنهاست از بین می برند. این التهاب باعث می شود سلولهای پوست سر سریعتر تقسیم شوند.
خشکی پوست، افرادیکه پوست خشکی دارند بیشتر از بقیه دچار این مشکل می شوند. سرمای هوای زمستان، بهمراه اتاق های گرم یکی از دلایل معمول خارش و پوسته پوسته شدن پوست و در نتیجه شوره زدن آن می باشد.
برس نکشیدن و شانه نکشیدن به اندازه کافی، افرادیکه مرتبا موهای خود را شانه نکرده و یا برس نمی کشند، در خطر بیشتری برای ابتلا به شوره سر هستند. چراکه شانه و برس به ریختن پوست های مرده و جلوگیری از شوره زدن آنها کمک می کند.
پوست چرب و تحریک شده (درماتیت سبوره)، این مشکل یکی از شایع ترین دلایل شوره بوده و نشانه آن سرخی، چربی و پوشیده شدن پوست با شوره ها و پوسته های زرد و سفید می شود. درماتیت سبوره ممکن است بر پوست سر و سایر نقاط چرب صورت همچون کناره بینی و پشت گوش تاثیر گذارد.
استفاده ناکافی از شامپو، اگر شما مرتب سرتان را با شامپو نشورید، چربی و سلول های پوست جمع شده برروی پوست سر باعث شوره زدن سر می شود.
سایر مشکلات پوستی، افراد دچار مشکلات پوستی همچون اگزما و یا پسوریازیس در خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری شوره پوست هستند. همچنین بعضی از مشکلات قارچی هم باعث ابتلا به این مشکل می شوند.
واکنش به محصولات مراقبت از پوست و مو، بعضی از افراد به بعضی از انواع شامپو و یا سایر محصولات مراقبت از پوست و مو حساسیت داشته و پوستشان به آن واکنش نشان می دهد. در ضمن شستن زیاد سر نیز می تواند باعث ابتلای فرد به شوره سر می شود.
افراد در خطر شوره سر
تقریبا هر فردی ممکن است به شوره سر مبتلا شوند، اما افرادیکه عوامل زیر در آنها وجود دارد در خطر بیشتری هستند. این عوامل شامل:
سن، شوره سر معمولا در سنین نوجوانی شروع شده و تا میانسالی ادامه دارد. با اینحال ممکن است افراد مسن نیز به این مشکل دچار شوند.
مردان، شوره سر در مردان شایع تر است، بعضی از تحقیقات هورمون های مردانه را عامل این مشکل می دانند. همچنین مردان غده های چربی بزرگتری در پوست سر خود داشته که می تواند به افزایش شوره سر کمک نماید.
پوست سر چرب، افردیکه پوست سرشان شدیدا چرب بوده در خطر بیشتری برای ایتلا به شوره سر هستند.
رژیم غذایی ناقص، اگر رژیم غذایی شما فاقد موادمعدنی خاص همچون روی، ویتامین های گروه ب یا بعضی از انواع چربی باشد و یا این مواد در رژیم غذایی تان کم باشد، خطر ابتلای شما به این مشکل بیشتر است. برای آگاهی از رژیم های غذایی مناسب دو مقاله زیر پیشنهاد می شوند:
غذاهایی که برای سلامت موها مفیداند
رژیم غذایی سالم چیست؟ مفاهیم یک رژیم غذایی سالم و مناسب کدام اند؟
بیماری های خاص، بدلایل ناشناخته افرادیکه به بعضی از بیماری های خاص همچون مشکلات عصبی، استرس، بیماری پارکینسون مبتلا بوده بیشتر از دیگران در خطر بیماری درماتیت سبوره (نوعی شوره سر) هستید. همچنین آلودگی به ویروس اچ آی وی و یا سابقه سکته مغزی و یا قلبی و یا افرادیکه سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند.
درمان شوره سر
شوره سر عموما قابل کنترل است اما درمان آن نیاز به صبر و مداومت دارد. عموما شستن روزانه سر با شامپو های معمولی می تواند به درمان انواع ملایم شوره کمک نماید. اگر این شامپوها در درمان شوره سر موثر نبود، می توانید با استفاده از شامپوهای مخصوص شوره سر که در داروخانه ها موجود است، اقدام به درمان شوره نمایید. توجه کنید که شامپوهای ضد شوره همه شبیه هم نبوده و ممکن است بعضی از آنها برای شما مناسب نباشد، اگر موقع استفاده از این شامپوها احساس خارش، سوزش و یا سرخی پوست سر شدید از آن دیگر استفاده نکنید و شامپوی دیگری انتخاب نمایید. شامپوهای ضدشوره بر طبق مواد دارویی که در آنها موجود است، دسته بندی می شوند. این مواد و شامپوها شامل:
- شامپو های حاوی پریتیون روی (Zinc pyrithione shampoos)، این ماده باعث کاهش سرعت تولید قارچ می شود.
- سلنیوم سولفاید (Selenium sulphide)، این ماده باعث کاهش تولید چربی در پوست سر می گردد.
- قطران زغال سنگ یا کلتار (Coal tar)، این ماده بصورت طبیعی خاصیت ضدقارچی دارد. اگر مویتان را رنگ و یا درمان کرده اید، بدانید مصرف طولانی مدت این شامپوهای حاوی این ماده باعث زنگ زدن مو می شود.
- کتوکونازول (Ketoconazole)، یکی از موثرترین مواد ضدقارچی می باشد. اگثر افرادیکه از این ماده استفاده کرده اند، از نتیجه آن راضی بوده اند. محققان معتقداند این شامپو هم در افراد جوان و هم مسن قابل استفاده است.
- اسید سالیسیلیک (Salicylic acids)، این ماده هم با نابودکردن سلول های پوستی مرده از ابتلا به شوره جلوگیری می کند. در بعضی از افراد این ماده باعث بدتر شدن مشکل می شود.
- روغن درخت چای (Tea-tree oil)، این روغن از درخت استرالیای چای )Melaleuca alternifolia) گرفته می شود. خیلی از شامپوهای امروزی حاوی این ماده می باشند. این ماده قرن هاست که بعنوان ضدقارچ، آنتی بیوتیک و ضدعفونی استفاده می شود. البته بعضی از افراد به این ماده حساسیت دارند.
گردآوری: وردنگار
