پژوهش فن بیان، مهملات ژرف‌نما: وقتی از کلمات قلمبه سلمبه استفاده می کنیم

احتمالا تا به حال با برخی از نوشته ها و یا سخنان مواجه شده اید که بسیار سخت فهم هستند و برای این که بتوان منظور صاحب سخن را فهمید باید وقت بسیاری صرف کرد برخی از افراد فکر می کنند که پیچیده گویی و پیچیده نویسی نوعی هنر است و نشان از فاضل بودن صاحب سخن می دهد اما آیا به راستی چنین است؟

پژوهش فن بیان

چند سال قبل یک دانشجوی دکتری در دانشگاه واترلو در کانادا به نام گوردون پنی‌کوک، پژوهشی انجام می‌دهد تا ببیندکه مردم تا چه اندازه قادرند مهملاتی (بول‌شیت) که در ظاهر معانی ژرف و عمیق می‌نمایند را تشخیص دهند.

او یک برنامه کامپیوتری درست می‌کند که بطور تصادفی، واژه‌هایی را از توئیت‌های دیپاک چوپرا انتخاب کرده و با آن‌ها جملاتی سر هم می‌کند که بی‌معنی هستند (این جملات از لحاظ اصول نگارش درست بودند). او از چند صد نفر داوطلب می‌خواهد که به میزان ژرف بودن یا معنی‌دار بودن تعدادی جمله امتیازی بین یک تا پنج بدهند. بعضی از جملات توسط برنامه کامپیوتری تولید شده بودند و بعضی جملات دیگر از میان توئیت‌های واقعی دیپاک چوپرا انتخاب شده بودند بدون آنکه تغییر داده شده باشند.

کلمات قلمبه سلمبه و معنای عمیق و ژرف

نتیجه این پژوهش جالب بود. اکثر داوطلبان به جملات بی‌معنی ساخته شده توسط کامپیوتر همان امتیازی را دادند که به جملات منتخب از توئیت‌های چوپرا داده بودند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که وقتی از کلمات قلمبه سلمبه در گزاره‌ای استفاده شود، اکثر مردم فکر می‌کنند که آن گزاره معنای عمیق و ژرفی دارد.

گوردن پنی‌کوک تست‌های دیگری نیز از همان داوطلبان گرفت و با نتایج تست قبلی مقایسه کرد. مشخص شد آن‌هایی که مهملات ژرف‌نما را بامعنی و عمیق ارزیابی کرده بودند، بطور میانگین هوش و فهم کمتری داشتند، طرفدار تئوری توطئه بودند و به ماوراء طبیعه و طب جایگزین نیز بیشتر باور داشتند. مقاله گوردون پنی‌کوک در سال ۲۰۱۵ در ژورنال «قضاوت و تصمیم گیری» و با عنوان زیر منتشر شد: «دربارۀ پذیرش و تشخیصِ مهملاتِ ژرف‌نما»

ترجمه و انتشار در  کانال سیگنال