انگلهای درون بدن می توانند از ما محافظت کنند

این عادلانه نیست که بگوییم انگلها به طور کلی برای میزبان خود خوب نیستند. انگلها علت بسیاری از بیماریها و مرگ و میر بوده و ما انسانها نیز همانند بسیاری از گونه ها، معمولا سعی می کنیم تا از آلوده شدن به همه انواع آنها اجتناب کنیم.

اما مشخص شده که برخی از انگلها، هرچند به طور بالقوه و مجزا خطر آفرین هستند، با این وجود می توانند به میزبان خود کمک کنند تا با عفونت های مرگبار بیشتری مواجه نشوند.

در این مقاله که توسط کارشناسان سلامت وبسایت وردنگار گردآوری و تهیه شده است در مورد انگلهای درون بدن که می توانند از ما محافظت کنند، بحث شده است.

درک اینکه چه زمانی انگلها مفید هستند، پیامدهای مهمی برای چگونگی مدیریت بیماریهای عفونی دارد، اما در حال حاضر دانش ما درباره این پدیده بسیار کم است.

تحقیقات جدید، منتشر شده در مجله Evolution Letters، نشان می دهد که انگلها می توانند به راحتی مکانیسمهای مختلفی را برای دفاع از میزبان خود از سایر عفونتها تکامل دهند که حاکی از این موضوع است که حفاظت از میزبان باید به طور معمول و در حالت طبیعی اتفاق بیفتد.

این ایده که “دشمن دشمن من دوست من است” در جامعه ی انسانی مدتهای مدیدی است که وجود دارد، اما به دور از مناقشات منحصر به فرد است. دنیای طبیعی پر از نمونه هایی است که انگلها در برخی شرایط مضر هستند و تحت شرایط دیگر مفید می باشند.

باکتریهایی که در روده های ما زندگی می کنند گاهی اوقات باعث بروز مشکلاتی می شوند، اما آنها همچنین از کلونیزه شدن هر چه بیشتر میکروبهای مضر مانند باکتری سالمونلا (Salmonella enterica) که باعث مسمومیت غذایی می شود، جلوگیری می نمایند.

به طور مشابه، باکتریهایی که معمولا حشرات را آلوده می کنند و گران قیمت هم هستند، می توانند از عفونتهای مرگبار بیشتری محافظت نمایند.

 

بدیهی است که لارو پروانه های پادشاه یا مونارک، زمانیکه به عفونتهای انگلی آلوده باشند و همزمان با پروتئوزا (یک موجود تک هسته ای) نیز آلوده شده باشند، بیشتر احتمال زنده بودن دارند.

 

انگلها همچنین می توانند به میزبان خود به شیوه های دیگر کمک کنند، مثلا با ایجاد بیماریهای جدی در سایر گونه ها. این یکی از دلایل اصلی این موضوع است که چرا در اکثر مناطق بریتانیا، موش خرمایی خاکستری به سرعت جذب موش خرمایی قرمز می شود.

موشهای خاکستری حامل ویروس سرخچه موش خرما هستند که معمولا برای موشهای قرمز کشنده است، اما به ندرت برای خاکستری ها مضر می باشد. به همین ترتیب، برخی از گونه های باکتری درگیر به شکل جنگهای بیولوژیکی ابتدائی، حمل کننده ویروس هایی می باشند که با باکتری های غیر ایمنی زا رقابت می کنند.

این نمونه ها نشان می دهند که آلوده شدن لزوما بد نیست و گاهی اوقات می تواند سودمند باشد. اما آنچه که مهم است، این است که چگونه و چه زمانی انگلها برای میزبان خود مفید واقع می شوند.

تحقیقات آزمایشگاهی اخیر نشان داده اند که باکتری های کاملا مضر که در درون بدن کرمهای میکروسکوپی زندگی می کنند، فقط در طی چند روز می توانند تکامل پیدا کنند و میزبان خودشان را در برابر عفونت های کشنده محافظت نمایند.

این نتیجه قابل توجه نشان می دهد که باکتریها به سرعت می توانند اقدامات حفاظتی میزبان علیه سایر بیماریهای عفونی را تکامل دهند.

با این حال، در مورد نحوه و زمانی که چنین تکامل در طبیعت اتفاق می افتد، اطلاعات بسیار کمی وجود دارد و به سختی می توان تشخیص داد که انگلی که به منظور محافظت میزبان خود از عفونت های کشنده تکامل یافته است، آیا اکنون دشمن به یک دوست برای میزبان تبدیل شده است یا نه؟

 

از دشمنی تا دوستی

با استفاده از مدل سازی ریاضی، ما تکامل دو نوع حفاظت از میزبان یعنی مقاومت و تحمل را بررسی می کنیم.

 

مدل مقاومتی: انگلهایی که محافظت از طریق دادن مقاومت به میزبان خود را انجام می دهند، احتمال اینکه گونه دوم قادر به آلوده کردن آنها باشد راکاهش می دهند، مانند زمانی که باکتریهای موجود در روده ها باعث جلوگیری از کلونیزه شدن یا لانه گزینی سایر میکروبها می شوند.

 

مدل تحمل: در مقابل، انگلهایی هستند که در میزبان خود تحمل ایجاد می کنند و آسیبهای وارده ناشی از آلودگی آنها با گونه های دیگر را کاهش می دهند. به نظر می رسد انگلی که لارو پروانه مونارک را از مگسهای انگلی محافظت می نماید، از این نوع باشد.

 

اکنون به این دیدگاه رسیده ایم که هر دو نوع حفاظت از میزبان در طیف وسیعی از شرایط در حال تکامل هستند و حتی این امکان وجود دارد که انگل محافظ منابع خود را از رشد و تکثیر برای دفاع از میزبان، تغییر دهد.

حفاظت، همچنان در حال تکامل است، چراکه این هزینه بیش از حد باعث افزایش بقای میزبان (و در نتیجه آن انگل محافظ) می شود.

 

اما تفاوتهای قابل توجهی میان این دو نوع حفاظت وجود دارد. به عنوان مثال، مدل مقاومت، معمولا تعداد جمعیت میزبان را افزایش می دهد، اما مدل تحمل، می تواند اثر منفی داشته باشد، زیرا باعث افزایش شیوع کلی بیماری می شود.

این تفاوتها در بین مکانیزمهای حفاظتی، برای تعیین اینکه آیا یک انگل محافظ واقعا مفید است یا نه، بسیار ضروریست.

 

اکنون ما می توانیم مدل سازی ریاضی را با تحقیقات آزمایشگاهی تکاملی میکروبها ترکیب نماییم تا به سوالات جذابی در مورد نحوه تکامل سایر گونه ها پاسخ دهیم:

آیا میزبان برای پناه دادن به انگل محافظ، تکامل یافته است و اینکه چگونه ما با بعضی از باکتریهای روده یک رابطه همزیستی ایجاد کرده ایم؟ و آیا می توان بر انگلهای مضر بیشتری برای محافظت از میزبان غلبه نمود؟

 

پاسخ دادن به سوالاتی مانند این می تواند به ما در پیدا کردن راه های جدید برای درمان بیماریهای عفونی کمک شایانی نماید.

نتایج تحقیقات ما بر روی یک پدیده بیولوژیکی جذاب که در آن اطلاعات ما هنوز بسیار اندک است، تا حدودی روشن شده است.

 

با این حال، همراه با تعداد رو به رشد نمونه هایی از حفاظت میزبان، روشن است- حداقل اگر شما میزبان یک نوع انگل باشید- که دشمن دشمن شما در واقع می تواند دوست شما باشد.

نویسنده مقاله: بن اشبی، پژوهشگر دانشگاه Bath، نهم سپتامبر ۲۰۱۷

 

اختصاصی سایت وردنگار: کپی تنها با ذکر منبع مجاز است.