مشکل تراموا توسط دانشمندان در طی یک آزمایش واقعی مورد بررسی قرار گرفت
مشکل تراموا چیست؟ مشکل تراموا مسئله ای در رابطه با داشتن آمادگی لازم برای نجات جان افراد موجود در شرایط اضطراری است حتی اگر به معنای کشته شدن فردی دیگر باشد.
در حال حاضر، دانشمندان قصد دارند این موضوع روانشناسی کلیدی معروف را برای اولین بار در زندگی واقعی افراد آزمایش کنند. این آزمایش با چیزی در حدود ۲۰۰ فرد بالغ ، موش های در قفس ، شوک های الکتریکی و نیاز به یک تصمیم راه اندازی شد.
احتمالا از قبل با مسئله تراموا آشنا هستید (نجات جان ۵ نفر به قیمت کشتن ۱ نفر) ، اما لازم است که با آن بیشتر آشنا گردید ، زیرا معضلات اخلاقی زیادی در پشت آن نهفته است.
تصور کنید یک قطار یا تراموا را می بینید که در مسیر حرکت خود قرار دارد و اگر همین طور به صورت مستقیم به راه خودش ادامه دهد به پنج نفر که در مسیر ریلش قرار دارند برخورد کرده و هر ۵ نفر را می کشد.
خبر خوب این است که شما می توانید زندگی آن ها را نجات می دهید و این کار به سادگی با کشیدن یک اهرم که قطار یا تراموا را به سوی مسیر دیگری هدایت می کند، امکان پذیر است اما در این جا یک مشکل بسیار بزرگ وجود دارد که می تواند خبر بدی برای شما باشد.
در مسیر دیگر نیز فردی تنها بر روی ریل قرار گرفته و اگر شما با فشار دادن اهرم در مسیر قطار مداخله ایجاد کنید تا پنج نفر را که در مسیر اصلی آن قرار گرفته اند نجات دهید، این شخص با آمدن قطار به مسیر بعدی قطعا کشته خواهد شد.
انواع مختلف و پیچیده ای از این سناریوی کلاسیک در طول سال ها گسترش یافته که، هر کدام نظرات متفاوتی را در مورد درست بودن فرض و یا اشتباه بودن کشیدن اهرم مطرح نموده اند.
اما در قلب ما انسان ها، همواره این سوال اخلاقی مطرح می شود که در مورد مساله تراموا آیا باید با گرفتن جان یک فرد که به معنی آلوده کردن دستانمان به خون یک نفر است، سایر افراد را نجات دهیم و یا این که باید از انتخاب کشتن یک فرد اجتناب کرده و بگذاریم قطار انسان های بیشتری را بکشد.
این معضل اخلاقی از دهه ۱۹۶۰، فیلسوفان اخلاقی زیادی را به خود مشغول کرده است، اما روانشناسان بلژیکی این سناریوی ترسناک را به دنیای واقعی مرتبط نمودند.
در آزمایشی که با حضور تقریبی ۲۰۰ داوطلب دانشجو انجام شد، شرکت کنندگان به یک آزمایشگاه برده شدند، و برای اولین بار با تصمیم گیری دشواری مواجه گردیدند.
در آزمایشگاه یک دستگاه الکتروشوک به دو قفس جداگانه متصل شد. در یکی از این قفس ها پنج موش قرار گرفته بودند و در قفس دیگر تنها یک موش وجود داشت.
احتمالا تا اینجای کار همه چیز بسیار عادی به نظر می رسد. به شرکت کنندگان گفته شد که آنها ۲۰ ثانیه برای تصمیم گرفتن زمان دارند. اگر آنها کاری انجام ندهند، شوک الکتریکی بسیار دردناک اما غیر کشنده به قفس حاوی پنج موش اعمال خواهد شد.
با این حال، آنها با فشار دادن دکمه ای که درست در کنارشان قرار گرفته می توانند این پنج موش را از شوک الکتریکی نجات دهند اما در عوض اتفاق بد دیگری خواهد افتاد و موش موجود در قفس دیگر دچار شوک الکتریکی می شود.
قبل از اینکه شروع به نوشتن کامنت های توام با نفرت کنید، لطفا توجه داشته باشید که در حقیقت، هیچ کدام از حیوانات موجود در دو قفس تحت شوک الکتریکی کشنده و غیر کشنده دردناک قرار نمی گرفتند و این فقط یک دروغ محض بود.
لکن در طول آزمایش این موضوع هرگز به شرکت کنندگان توضیح داده نشد، تا آن ها تصور کنند که تصمیمشان منجر به شوک الکتریکی می شود که به یک موش یا پنج نفر بسته به کاری که انجام خواهند داد اعمال می گردد.
در نهایت، ۸۴ درصد از شرکت کنندگان که در آزمایش زندگی واقعی شرکت کرده بودند، تصمیم گرفتند که دکمه را فشار داده و حداقل پنج موش را به صورت آگاهانه و به قیمت شوک موش دیگر از درد نجات دهند.
جالب اینجاست که بین این آزمایش زندگی واقعی با آزمایش دیگری که توسط محققان انجام شد و در آن از گروه جداگانه ای از شرکت کنندگان سوال گردید چگونه در چنین وضعیتی واکنش نشان می دهند هیچگونه، مطابقتی وجود ندارد، این بار سوال کاملا فرضی بود، و هیچ گونه آزمایشگاهی با موش، یا ماشین الکتریکی در محیط واقعی وجود نداشت.
در این آزمایش، فقط ۶۶ درصد از مردم گفتند که موش تنها را برای نجات ۵ موش دیگر می کشند. در آزمایش موش نسبت به مسئله تراموای اصلی، تعدادی محدودیت وجود داشت که شاید باعث ایجاد چنین اختلافی شده باشد.
اول اینکه جایگزین شدن شوک الکتریکی با مفهومی به عنوان مرگ ممکن است باعث شده باشد تا شرکت کنندگان برای تصمیم گیری شهامت بیشتری یابند همان طور که بسیاری از آن ها بعد از آزمایش گفتند که از نحوه برگزاری آزمایش دریافته بودند که دانشمندان اجازه نمی دهند موش ها آسیب ببینند.
اما در مسئله واقعی تراموا این گونه به نظر می رسد که ما بیشتر به دنبال تبرعه کردن خود و آلوده نکردن دست هایمان در مرگ فردی و در نظر گرفتن اخلاقیات هستیم و کمتر به حساب و کتاب ریاضیاتی می پردازیم و این مسئله را در نظر می گیریم که ۵ نفر خواهند مرد.
هنوز بسیاری از پاسخ های ارائه شده به این مشکل و حتی خود مشکل در هاله ای از ابهام نهفته شده است و هیچ پاسخ مشخصی برای آن وجود ندارد.
اختصاصی وردنگار – هرگونه کپی برداری با نام و لینکدهی مستقیم مجاز است.