خاصیت و موارد کاربرد پودر سوربیتول
سوربیتول یک ترکیب ملین و برطرف کننده یبوست می باشد که برای پاکسازی کبد نیز به کار می رود و قابل مصرف توسط کودکان و بزرگسالان نیز می باشد. در این مقاله به شرح نحوه عمل، مقدار صحیح مصرف، عوارض جانبی و نکات مهم در مورد پودر سوربیتول می پردازیم.
پودر سوربیتول چه ترکیبی است؟
قند الکلی است که در میوه هایی مثل سیب ، گوجه سبز ، گیلاس و انگور و میوه های دانه دار و بدون دانه وجود دارد و یک کربوهیدرات طبیعی است.خاصیت طعم دهندگی سوربیتول نصف ساکارز بوده و از لحاظ کالری ، به اندازه کالری شکر مصرفی روزانه ما است.
پودر سوربیتول سفید رنگ، به صورت گرانولی یا تکه های کوچک ، دارای مزه شیرین ، فرم معمولی آن در ۹۶ درجه سانتی گراد ذوب می شود. میزان شیرینی این پودر ،۵۰ تا ۶۰ درجه است و نسبت به میزان شیرینی ساکارز (۱۰۰درجه ) کمتر می باشد.
پس از جذب سوربیتول از طریق بدن، تبدیل به فروکتوز می شود که حالت مایع شدن و شکل گیری بسیار بالایی دارد.خاصیت چسبندگی و رطوبت رسانی و دارا بودن ویتامین های B۱۲ ، B۱ و C باعث شده تا از آن در صنعت تولید شیرینی استفاده شود. به راحتی در آب حل شده ولی در الکی ، متانول و استیک اسید به سختی حل می شود. سوربیتول پرمصرف ترین قندالکلی بوده و یکی از مشتقات گلیکوز می باشد.
کاربرد پودر سوربیتول درصنعت
در صنعت غذاسازی به عنوان طعم دهنده و حفظ رطوبت مواد غذایی ، ساخت خمیر دندان ، آدامس ، پاستیل های جلوگیری کننده از سرفه ، لوازم آرایشی و محصولات مرتبط با توتون ، از سوربیتول استفاده می شود.به دلیل اینکه در میزان سطح انسولین خون تأثیری ندارد ، برای افراد دارای دیابت مشکلی ایجاد نمی کند.از این پودر همچنین به عنوان ملین استفاده می شود.
مزایای پودر سوربیتول
ودر سوربیتول باعث خرابی دندانها نمیشود و برای بیماران دیابتی خوب است. خواص آنها باعث میشود که سوربیتول در خیلی محصولات دارای مواد مطلوب و مورد علاقه باشد که تحت شرایط خاصی از گلوکز بهدست میآید.
قند حاصل از آن جزو قندهای الکلی و قند مخصوص بیماران دیابتی است و میتواند در محصولات صنایع پخت جهت بیماران دیابتی مورد استفاده قرار گیرد.
سوربیتول شیرینکنندهای است که به آسانی در آب حل میشود و در مقابل حرارت پخت ثبات دارد و چون جاذب رطوبتی است بهعنوان یک نرمکننده بافت مورد استفاده قرار میگیرد.
درجه شیرینی آن تقریباً نصف درجه شیرینی ساکارز است این ماده بهعنوان یک شیرینکننده برای غذاهای افراد دیابتی و غذاهای کنسرو شده همچنین بهعنوان یک نرمکننده و مادهای که رطوبت را به خود جذب میکند در کنسروها استفاده میشود بهطوریکه این ماده به شکل شربتی با غلظت ۷۰% به مقدار ۵ تا ۱۵ درصد اضافه میشود.
سوربیتول به دو شکل وجود دارد. سوربیتول پودر شده جانشین ساکارز میشود و شربت سوربیتول جایگزین شربت گلوکز میشود. پودر سوربیتول بهطور گستردهای در شیرینکنندههای مصنوعی استفاده میشود و از شربت گلوکز مشتق شده که خواص مختلفی دارد.
خاصیت و موارد کاربرد پودر سوربیتول
پودر سوربیتول نوعی ملین است.عوارض دارو شامل: نفخ اتساع شکم , اسهال است که در درصدی از مصرف کنند گان دیده می شود.
سوربیتول از داروهای ملین است که برای برطرف کردن یبوست مورد استفاده قرار میگیرد. اگرچه چنین داروهایی به هنگام بروز یبوست میتوانند مفید واقع شوند.
توجه داشته باشید که مصرف مداوم آنها در کار رودهها اختلال ایجاد میکند. بنابراین این دارو باید تا زمانی که عادتهای روده، به حالت عادی بازگردد، استفاده شود. معمولا فرآوردههای ملین را باید تنها برای درمان کوتاه مدت (کمتر از یک هفته) بکار برد.
لازم به ذکر است که سوربیتول به صورت طبیعی در بسیاری از میوهها و سبزیجات وجود دارد و با مصرف مداوم میوه و سبزیجات تازه میتوان از بروز یبوست تا حد زیادی، پیشگیری کرد.
سوربیتول به عنوان شیرین کننده درفرآوردههای دارویی بکار میرود.
سوربیتول در میان بدنسازان به عنوان یک داروی پاکسازی کننده مورد استفاده قرار میگیرد. در واقع این افراد بعد از مصرف دورههای داروی استروئیدی، برای پاکسازی کبد خود از پودر سوربیتول همراه با عرق کاسنی استفاده میکنند.
مقدار مصرف پودر سوربیتول
مقدار مصرف هر دارو را پزشک تعیین می کند ولی مقدار خوراک معمول دارو به قرار زیر است :
بزرگسالان : ۱تا۳ بسته در روز در دوزهای منقسم .
کودکان : نصف مقدار بزرگسالان .
محتویات یک بسته پودر سوربیتول را در نصف لیوان آب سرد حل کرده ، ده دقیقه قبل از غذا میل نمایید .
عوارض جانبی پودر سوربیتول
هر دارو به موازات اثرات مطلوب درمانی ممکن است باعث بروز برخی عوارض ناخواسته گردد اگر چه تمام این عوارض در یک فرد دیده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از علائم زیر با پزشک مشورت نمائید .
نفخ ، درد شکم و اسهال شدید .
مصرف این دارو در بیمارانی که به طور ارثی اشکال در متابولیسم فروکتوز دارند ممنوع و در بیمارانی که نارسائی کلیه و کبد دارند فقط با تجویز پزشک صورت می گیرد .
سوربیتول در بیمارانمبتلا بهعدم تحمل ارثی فروکتوز یا دربیماران مبتلا بهعیب کار کلیه یا آسیبشدید کبد نباید مصرف شود.
نحوه صحیح مصرف پودر سوربیتول
میزان دقیق مصرف این دارو باید توسط پزشک تعیین گردد. به طور معمول به منظور درمان یبوست مزمن در بزرگسالان ۳۰ الی ۱۵۰ میلیلیتر (محلول ۷۰ درصد) مصرف میشود. این دارو بنا به صلاحدید پزشک میتواند به صورت خوراکی و یا از طریق رکتوم مصرف شود.
گردآوری: وردنگار