تغذیه سالم و نکات مهم

بر اساس تحقیقات انجام شده به نقل از سایت تبیان توسط سازمان جهانی بهداشت، عوامل مختلفی باعث بروز بیماری های ناشی از غذا می شوند که به طور عمده عبارتند از:

– طولانی بودن زمان بین تهیه و مصرف غذا.

– قرار دادن غذا به مدت طولانی در دمایی که میکروب ها در آن قادر به رشد باشند.

– حرارت ناکافی در هنگام پخت.

– تماس مواد غذایی خام و پخته.

– تهیه ی غذا بوسیله فرد بیمار.

 

با به کارگیری توصیه های زیر می توانید خطر بروز بیماری های ناشی از غذا را به طور موثری کاهش دهید:

۱- همیشه مواد غذایی سالم را انتخاب و خریداری کنید.
هنگام خرید انواع گوشت تازه و منجمد، از سالم بودن آنها مطمئن شوید. همیشه از شیر پاستوریزه استفاده کنید و از خوردن شیرخام یا غیر پاستوریزه خود داری کنید. مواد غذایی فاسد شدنی مانند گوشت قرمز، گوشت مرغ، ماهی، تخم مرغ، شیر و … را در آخرین مرحله خریداری کنید تخم مرغ، گوشت قرمز، گوشت سفید( طیور و ماهی و… ) اغلب آلوده به باکتری هستند، بنابراین مراقب باشید، شیرابه آن ها در سایر غذاهای خریداری شده نریزد. بعد از خرید مواد غذایی، آن را به روش صحیح به منزل برسانید، زیرا هوای گرم ماشین می تواند سبب فاسد شدن آن ها شود.

۲- در نگهداری مواد غذایی دقت کنید.
تخم مرغ، گوشت قرمز، گوشت طیور، ماهی و سایر غذاهای دریایی را بعد از خرید فوراً در یخچال قرار دهید. برای جلوگیری از آلودگی مواد غذایی در آشپزخانه، آن ها را در ظروف مناسب قرار دهید. درجه حرارت یخچال باید حدود ۴ درجه سانتی گراد باشد.درجه حرارت فریزر باید ۱۸- درجه سانتی گراد باشد. یخچال و فریزر را تمیز و پاکیزه (ضدعفونی) نگه دارید.

۳- در هنگام آماده کردن و تهیه مواد غذایی به موارد زیر توجه کنید.
الف ) دست هایتان را مرتب بشویید.
دست هایتان را قبل از تهیه غذا و در فواصل روز بشویید، به خصوص اگر در این فاصله کهنه بچه را عوض کرده و یا به توالت رفته باشید. بعد از آماده سازی مواد غذایی خام مثل گوشت، مرغ و ماهی قبل از دست زدن به سایر مواد غذایی، دستهای خود را بشویید. اگر دستتان زخم است، قبل از تهیه ی غذا حتماً آن را پانسمان کنید، یا با پارچه تمیزی بپوشانید. حیوانات خانگی مثل سگ، گربه، پرندگان و لاک پشت عوامل بیماری زای خطرناکی دارند که در صورت بی توجهی وارد غذا می شوند.

ب ) محیط آشپزخانه را همواره تمیز نگه دارید.
از آنجا که غذا خیلی سریع آماده می شود، سطوحی که برای آماده سازی غذا مورد استفاده قرار می گیرند، باید کاملاً تمیز باشند. از سطل زباله در دار استفاده کنید. نصب توری به پنجره از ورود حشرات به آشپزخانه جلوگیری می کند. دستگیره ها، اسفنج ظرفشویی، و پارچه هایی را که برای خشک کردن ظروف و تمیز کردن آشپزخانه استفاده می کنید، مرتب بشویید.

ج ) غذاها را از دسترس حشرات، جوندگان و سایر جانوران دور نگه دارید.
مواد غذایی را از دسترس حشرات و جوندگان دور نگه دارید زیرا حیوانات یکی از عوامل انتقال دهنده میکروب های بیماری زا هستند. نگه داری غذاها در قفسه های در دار، بهترین راه است.

د ) همیشه از آب بهداشتی و سالم استفاده کنید.
اگر به سلامت آب مشکوک هستید، قبل از اضافه کردن به غذا یا تهیه ی یخ، حتماً آن را بجوشانید. به خصوص سالم بودن آب مصرفی در تهیه غذای کودک اهمیت زیادی دارد.مواد غذایی خام مثل انواع میوه و سبزی را قبل از مصرف با دقت بشویید و ضد عفونی کنید.

ه ) در مورد غذاهای منجمد دقت کنید.

برای باز شدن یخ غذاهای منجمد آنها را در یک ظرف در یخچال و یا مایکروویو قرار دهید. سعی کنید این کار را در دمای آشپزخانه انجام ندهید.مواد غذایی منجمد را بعد از باز شدن یخ آن، بلافاصله بپزید. اگر بخواهید گوشت یخ زده را آ ب پز کنید ، آن را بلافاصله بپزید. در صورت کباب کردن آن و سایر موارد آن را از ۲۴ ساعت قبل در یخچال قرار دهید تا انجماد آن به مرور باز شود.

ز) مراقب باشید غذاهای خام و پخته با هم تماس نداشته باشند.
از تماس مواد غذایی خام با غذاهای پخته خودداری کنید. ممکن است مواد غذایی پخته ی سالم در اثر تماس با مواد غذایی خام، آلوده و یا فاسد شوند، مانند زمانی که گوشت و مرغ خام با غذای پخته تماس پیدا کند. تماس بین مواد غذایی ممکن است به طور غیر مستقیم باشد. به طور مثال، وقتی از تخته و کاردی برای آماده کردن گوشت خام استفاده می کنید، از آن برای قطعه قطعه کردن گوشت پخته یا سبزی و میوه ی خام استفاده نکنید زیرا موجب انتقال میکروب ها می شود.

 ۴- مواد غذایی را کاملاً بپزید.
مواد غذایی خام از قبیل مرغ، گوشت و شیر غیرپاستوریزه عوامل بیماری زای زیادی دارند. در هنگام پخت، به شرط آن که تمام قسمت های ماده غذایی به طور یکنواخت داغ شود ( حدود ۷۰ درجه ی سانتیگراد)، این عوامل از بین می روند. در مورد پخت انواع مواد غذایی نکاتی را بیان می کنیم.

تخم مرغ:

– تخم مرغ ها را تا زمانی که سفت شوند، بپزید.

– تخم مرغ های خام یا کمی پخته شده را نخورید.

– غذاهایی را که حاوی تخم مرغ های خام یا کمی پخته شده است، را نخورید.

گوشت طیور:

 گوشت طیور (مرغ و …) را آن گونه بپزید که دمای نقطه درونی آن (مرکزآن) به بیش از۸۰ درجه سانتیگراد برسد.
گوشت طیور زمانی پخته است که آب مرغ، روشن و شفاف بوده و قسمت داخلی آن به رنگ سفید باشد.- گوشت طیور نیم پز را هرگز نخورید.

ماهی:

ماهی را آن گونه بپزید تا سفید و لایه لایه  شود. ماهی خرد شده را در دمای ۷۰ درجه سانتیگراد بپزید.

گوشت قرمز:

 گوشت قرمز را تا زمانی که قسمت درونی آن قهوه ای شود ، بپزید.این مسئله برای گوشت همبرگر نیز مهم است.

۵- غذاها را بلافاصله بعد از پخت مصرف کنید.
مواد غذایی پخته شده را هر چه زودتر مصرف کنید. هنگامی که غذای پخته، در حرارت معمولی( اتاق) بماند، میکروب ها در آن رشد می کنند. هر چه این مدت طولانی تر باشد، خطر آلودگی مواد غذایی بیشتر خواهد بود.

۶- باقی مانده غذاهای پخته شده را بلافاصله خنک و نگه داری کنید.
برای نگهداری غذاهای پخته شده یا آنها را در یخچال قرار دهید، یا داغ نگهداری کنید؛ به ویژه وقتی که می خواهید آنها را ۴ تا۵ ساعت بعد از طبخ، مصرف کنید.
غذای گرم را در دمای بیش از ۶۰ درجه سانتی گراد نگهداری کنید. قرار دادن غذای گرم دریخچال، عامل ایجاد بسیاری از بیماری های ناشی از غذا است. غذاهای پخته در یخچالی که بیش از حد پر باشد، به سرعت سرد نمی شوند و زمانی که مرکز غذاها مدتی گرم بماند ( بالاتر از۱۰ درجه  سانتیگراد )، میکروب ها در آن رشد می کنند و موجب بروز بیماری می شوند.

غذای سرد را در دمای ۴ درجه سانتی گراد یا پایین تر قرار دهید.” موارد فوق برای غذای پیک نیک و اغذیه فروشی ها مهم است”.

غذاهای فاسد شدنی را بیشتر از۲ ساعت در دمای اطاق رها نکنید زیرا در دمای اتاق باکتری های خطرناکی رشد می کنند.غذاهای فاسد شدنی را در ظروف کم عمق یا کیسه محکم بپوشانید و بلافاصله سرد یا منجمد کنید.

بهتر است غذای کودک را برای یک وعده تهیه کنید.

۷- غذاهای پخته را قبل از مصرف دوباره کاملاً داغ کنید.
برای استفاده ی مجدد غذا آن را به طور کامل حرارت دهید. این روش بهترین راه برای از بین بردن میکروب هاست. چون نگهداری در یخچال، میکروب ها را از بین نمی برد، بلکه تنها از رشد آنها جلوگیری می کند. حرارت دادن زمانی موثر است که تمام قسمت های غذا به طور یکنواخت داغ شود.