دالاواگ ، پماد موثر و رایج در درمان عفونت باکتریایی واژن

پماد داوالاگ از جمله پماد های تجویزی رایج پزشکان برای درمان عفونت های باکتریایی در واژن می باشد . در این مقاله به بررسی و نقد پماد دالاواگ و موارد مربوط به آن می پردازیم.

پماد دالاواگ و درمان عفونت واژن

عفونت واژن یا واژنیت، بیماری است که تمام زنان در طول زندگی خود دست کم چند بار آن را تجربه می‌کنند. این عفونت در سنین باروری یعنی از سن بلوغ تا یائسگی شایع‌تر است؛ در حالی که پوشش سطحی سیستم تناسلی کودکان خردسال و خانم‌های یائسه به‌صورتی است که میکروب‌ها نمی‌توانند درآن بخوبی رشد کنند.

دو نوع میکروب همواره به‌طور طبیعی در واژن زنان وجود دارد: میکروب‌های دفاعی و میکروب‌های بیماری‌زا. میکروب‌های دفاعی (غیر بیماری‌زا) از دستگاه تناسلی در برابر عفونت‌های بیماری‌زا دفاع می‌کنند و میکروب‌های بیماری‌زا‌ که در حالت عادی در بدن زندگی می‌کنند، در صورتی که میکروب‌های دفاعی کار خود را درست انجام دهند، موجب بیماری نمی‌شوند. اما همین میکروب‌ها در صورت ضعیف یا کم شدن میکروب‌های دفاعی، ایجاد بیماری می‌کنند.

انواع عفونت واژن

سه نوع عفونت واژن وجود دارد: عفونت قارچی، عفونت باکتریایی و عفونت انگلی.

باید در نظر داشتیه باشید که محیط مجاری تناسلی به‌طور طبیعی دارای شرایط خاصی است؛ به طوری که عفونت‌های ذکر شده، در حالت عادی قادر به رشد و تکثیر در این محیط نیستند، مگر اینکه مشکلی وجود داشته باشد.

علت و ریشه عفونت واژن

واژینوز باکتریال

شایع‌ترین علت عفونت واژن نتیجه‌ی تغییرات تعداد باکتری‌های طبیعی موجود در واژن و رشد و تکثیر بیش‌ازحد آنها است. معمولا باکتری لاکتوباسیلوس که به‌طور طبیعی در واژن وجود دارد به‌وسیله‌ی باکتری‌های بی‌هوازیِ دیگر موجود در واژن تکثیر می‌شود. اگر شمار باکتری‌های بی‌هوازی خیلی زیاد بشود، تعادل باکتری‌های طبیعی واژن به هم می‌خورد و عفونت واژن از نوع واژینوز باکتریال رخ می‌دهد.

عفونت قارچی

این عفونت هم با رشد نوعی قارچ موسوم به کاندیدا آلبیکانس (C. albicans) در واژن ایجاد می‌شود. البته این قارچ فقط در واژن عفونت ایجاد نمی‌کند بلکه در سایر نواحی مرطوب بدن نیز مشکلاتی مشابه به‌وجود می‌آورد. مثلا در دهان با ایجاد برفک یا در قسمت‌هایی از بدن که سایش وجود دارد (مثل زیر بغل) و بستر ناخن‌ها هم عفونت ایجاد می‌کند. قارچ می‌تواند موجب بثورات ناشی از بستن پوشک هم بشود.

تریکومونیازیس

این عفونت مقاربتی هم به‌واسطه‌ی انگلی کوچک و میکروسکوپی به‌نام تریکوموناس واژینالیس به‌وجود می‌آید و در طول رابطه جنسی از طریق کسی که به این انگل دچار باشد به شریک جنسی‌اش منتقل می‌شود. در مردان، عفونت در ناحیه‌ی مجاری ادراری رخ می‌دهد. در زنان نیز معمولا واژن عفونت می‌کند و علائم و نشانه‌هایی نیز به همراه دارد. این عفونت باعث می‌شود تا بدن زنان مستعد دچار شدن به انواع دیگری از عفونت نیز بشود.

التهاب واژن غیرعفونی

اسپری‌های واژنی، دوش واژنی، صابون‌های عطری، مواد بهداشتی معطر و محصولات و قرص ضدبارداری (اسپرم‌کُش‌ها) هم می‌توانند موجب ناراحتی و ایجاد حساسیت در ناحیه‌ی تناسلی و واژن شود و بافت‌های واژنی را اذیت کنند. اجسام خارجی مثل دستمال کاغذی یا تامپون‌هایی که در واژن قرار می‌گیرند هم گاهی به بافت واژن فشار وارد می‌کنند و آزردگی‌هایی به‌وجود می‌آورند.

سندروم تناسلی ادراری یائسگی (آتروفی واژنی)

کاهش سطح استروژن بعد از یائسگی یا بعد از برداشتن تخمدان‌ها باعث نازک شدن پوشش درونی واژن می‌شود و گاهی در واژن آزردگی، سوزش و خشکی به‌وجود می‌آورد.

کاربرد پماد دالاواگ

واژینوز میکروبی که سابقا” به نام هموفیلوس واژینیت، گاردنرلا واژینیت، واژینیت غیر اختصاصی کورینه باکتریوم واژینیت و واژینوز بی هوازی خوانده می‌شد.

مکانیسم اثردالاواگ
کلیندامایسین فسفات در محل تأثیر خود هیدرولیز و تبدیل به کلیندامایسین می‌شود که ماده اخیر سنتز پروتئین را در باکتریهای حساس متوقف می‌کند و این عمل با اتصال به بخش ۵۰ S ریبوزوم باکتری صورت می‌گیرد.

فارماکوکینتیک
تقریبا” ۲-۸ درصد مقدار تجویز شده، جذب سیستمیک می‌گردد که نیمه عمر مقدار جذب شده، ۵/۱-۶-۲ ساعت می‌باشد.

*بیمارانی که نسبت به یکی از اجزاء خانواده لینکومایسین حساس باشند، نسبت به دیگر اجزاء خانواده نیز حساس خواهند بود.

موارد منع مصرف پماد دالاواگ
در بیماران حساس به تینیدازول و نیز در سه ماهه اول بارداری نباید مصرف گردد.

عوارض و خطرات احتمالی پماد دالاواگ

از آنجا که ۸ درصد مقدار تجویز شده جهت استعمال واژینال از طریق سیتمیک جذب می‌گردد، بنابراین برخی از عوارض جانبی دارو به خاطر جذب سیستمیک آن ظاهر می‌شود. اما عوارض شایع عبارتند از:

*سرولسیت، واژینیت و خارش دستگاه تناسلی خارجی به خاطر فعالیت کاندیدا آلبیکنس

*عوارض CNS: گیجی و سر درد

*عوارض گوارشی: اسهال، تهوع، استفراغ، معده درد یا کرامپ‌های شکمی

*عوارض حساسیتی: گرگرفتگی، خارش، قرمز شدن ناحیه، بثورات جلدی، تورم و سایر نشانه‌های تحریک پوست

تداخلات دارویی پماد دالاواگ

تجویز همزمان کلیندامایسین با داروهای مسدد عصبی – عضلانی باید با احتیاط کامل صورت گیرد.

مصرف در بارداری
تجویز دارو در سه ماهه دوم و سوم بارداری بلامانع می‌باشد.

مصرف در شیردهی
کلیندامایسین در شیر مادر ترشح می‌شود ولی معلوم نشده که کلیندامایسین واژینال در شیر مادر ترشح شود از آنجا که احتمال بروز عوارض جانبی شدید در صورت ترشح دارو در شیر مادر برای کودک شیرخواره وجود دارد. بنابراین تصمیم نهایی را در این ارتباط پزشک معالج خواهد گرفت.