نقش هورمون انسولین در فعالیت بدنی، دیابت نوع دو و عضله سازی

انسولین هورمونی است که در سنتز پروتیین عضله نقش دارد

انسولین هورمونی است که در سنتز پروتیین عضله نقش دارد یکی از دلایل سارکوپینا افزایش مقاومت انسولینی در افراد مسن می باشد.

انسولین سنتز پروتیین عضلات را به وسیله ی فعال سازی مستقیم ترجمه ی pl3k__AkTmtorc1__path way 9_19_75
تحریک می کند.
افزایش میزان انسولین پس از صرف غذا باعث گشادی عروق بوسیله ی نیتریک اکساید شده و در نتیجه ی این افزایش ظرفیت مویرگی در عضلات، حجم خون بیشتری عضلات را تغذیه می کند که همین در افزایش سنتز پروتیین و فاکتور رشد موثر است.

در مطالعات انجام شده این نتیجه حاصل شده است که انسولین اگزوژن در دوزهایی بسیار بالاتر از دوز تولید شده در بدن می تواند در سنتز پروتیین در افراد مسن و جوان موثر باشد اما دوزهایی در میزان کم تاثیری در رشد عضلات و سنتز پروتیینی ندارد.

فعالیت بدنی اثرات بسیار مطلوبی برای بیماران دیابتی، به ویژه بیماران دیابت نوع ۲ (NIDDM) دارد.

دلیل این امر به اثر شبه انسولینی انقباض عضله در انتقال گلوکز از پلاسما به داخل سلول ،مربوط می شود.

نفوذ پذیری غشا نسبت به گلوکز با انقباض عضلانی افزایش می یابد که احتمالا دلیل این امر افزایش تعداد انتقال دهنده های گلوکز (GLUT 4) متصل به غشای پلاسمایی می باشد.

دوره های فعالیت ورزشی شدید، مقاومت انسولین را کاهش و حساسیت به انسولین را افزایش میدهد.

به نظر می رسد که تمرینات هوازی و مقاومتی اثرات مشابهی ایجاد می کنند. با این وجود برخی شواهد نشان می دهد که ترکیب فعالیت مقاومتی و هوازی بیشترین تاثیر را در کاهش مقاومت انسولین به جا می گذارد.

نوشابه های ورزشی: چربی سوز یا عضله ساز؟

هنگام فعالیت ورزشی غلظت کتکولامینها، گلوکاگن،GH ، وکورتیزول افزایش و مقادیر انسولین کاهش می یابند. در نتیجه گلیکوژنولیز و گلیکولیز در عضله و کبد افزایش، لیپولیز در عضله و بافت چربی افزایش، گلوکونئوژنز (پس از ۲۰ تا ۳۰  دقیقه یا بیشتر) در کبد افزایش، تجزیه ی پروتیین در کبد وعضله افزایش می یابند.

تاثیر خالص این فعل و انفعالات آن است که غلظت گلوکز در خون تا حد زیادی ثابت می ماند (دست کم برای ۶۰تا۹۰دقیقه).
درحالیکه اسیدهای چرب، گلیسرول وکتونها و درنتیجه اسیدهای آمینه افزایش می یابند. این سوبستراها منابع انرژی اند که عضلات استفاده می کنند‌.

اگرنوشابه کربوهیدراتی ، مثل نوشابه ی ورزشی ، هنگام فعالیت ورزشی خورده شود سناریو تا حدودی فرق می کند، تحت این شرایط مقادیر انسولین افزایش می یابد، در حالیکه مقادیر سایر هورمونها کمتر می شود و تاثیر آن کاهش لیپولیز، گلوکونئوژنز و تجزیه ی پروتیین است، در حالیکه گلیکولیز افزایش می یابند.

بنابراین از منظر تجزیه ی پروتیین، خوردن نوشابه های کربوهیدراتی هنگام فعالیت ورزشی مفید است اما از منظر چربی سوزی خیر!

گلیکوژنولیز: تحزیه ی گلیکوژن به گلوکز است.

غلظت گلوکز خون به  ۴ دلیل نباید بالا رود

1. گلوکز می تواند فشار اسمزی بالایی در مایع خارج سلولی ایجاد کند و در نتیجه بالا بودن گلوکز می تواند باعث دهیدراتاسیون شدید سلولی شود.
2. افزایش بسیار زیاد گلوکز سبب دفع آن در ادرار می گردد.
3. این امر سبب دیورز اسمزی می گردد، مایعات و الکترولیت های بدن از راه ادرار به دلیل دیورز اسمزی دفع می شود.
4. افزایش مزمن گلوکز خون می تواند باعث آسیب بسیاری از بافت ها به ویژه عروق خونی گردد. آسیب عروقی ناشی از دیابت قندی کنترل نشده منجربه افزایش خطر بروز حمله قلبی ، سکته مغزی، بیماریهای کلیوی و کوری شود.

دیابت و ورزش

دیابت در دو تیپ نوعlوll وجود دارد. علت در دیابت نوع یک ، تخریب سلول های تولید کننده ی انسولین در پانکراس توسط سیستم ایمنی بدن می باشد، ولی علت دیابت نوع دو عدم کفایت انسولین تولید شده به دلایلی از جمله افزایش حجم بدن و یا افزایش مقاومت انسولینی است.

فعالیت و اصلاح روش های تغذیه ای در بهبود و عدم پیشرفت هر دو نوع تیپ دیابت موثر است.

فعالیت فیزیکی سبب کنترل وزن و کاهش فشارخون و کاهش ضربان قلب و تنظیم‌ قند خون و افزایش حساسیت انسولینی می شود.

ورزش هوازی: بطور کلی ورزش هوازی ۵ بار درهفته با شدت متوسط (۴۰-٪۶۰٪) حداکثر ضربان قلب و ۱۵۰دقیقه در هفته در این افراد توصیه می شود.

تمرینات مقاومتی: با فرکانس ۲ تا ۳ بار درهفته و با شدت۵۰% ۱RMفردشروع شود. در هرجلسه ۵ تا ۱۰حرکت (شامل حرکاتupper body, lower body, core) و با تکرارهای ۱۰ تا ۱۵ و تعداد ست ها  ۱تا۴ درنظر گرفته شود. برای هر گروه عضلانی   ۴۸تا ۷۲ ساعت استراحت طراحی شود.

هیدراته بودن در حین تمرینات اهمیت ویژه ای دارد. کاهش آب بدن سبب افزایش قند خون می شود و بهتر است توصیه شود از یکساعت قبل تمرینات شروع به مصرف مایعات کنند.

از سایر استراتژی های در نظر گرفته شده جهت افراد دیابتیک داشتن دستبند شناسایی نشانگر دیابتی بودن فرد می باشد، مصرف یک میان وعده ، به همراه داشتن کربوهیدرات زودجذب تا درصورت افت قند خون حین تمرینات در دسترس باشد و بهمراه داشتن گلومتر و لوازمات آن نیز ضروری است.

داشتن رژیم پر پروتیین در این افراد منعی ندارد و هنوز شواهد محکمی برای ارتباط پروتئینوری مرتبط با دیابت وجود ندارد.

افرادیکه قند بالای۲۵۰mg/dl دارند حتما از نظر کتواسیدوز دیابتی چک شوند سپس اقدام به تمرینات کنند.

تنظیم میان مدت دریافت غذا

اثرغلظت خونی گلوکز، اسیدهای آمینه ولیپیدها برگرسنگی و تغذیه

کاهش غلظت گلوکز خون موجب گرسنگی می شود و این امر به نظریه ی گلوکواستاتیک تنظیم گرسنگی وتغذیه منجر شده است. مطالعات مشابه و جدیدتر نشان داده اند که همین‌ اثر درمورد غلظت خونی اسیدهای آمینه و فراورده های حاصل از تجزیه لیپیدها نظیر کتو اسیدها و برخی اسیدهای چرب نیز صدق می کند، در نتیجه نظریه آمینواستاتیک ولیپواستاتیک شکل گرفت. یعنی هر زمان که موجودی هر یک از این سه نوع غذای اصلی کاهش یابد تا رسیدن و بازگشت به خونی متابولیت به حدطبیعی خوردن ادامه می یابد.

تنظیم دما و دریافت غذا: مطالعات نشان می دهد سرما سبب افزایش تمایل به خوردن و گرما سبب کاهش میل به دریافت کالری می گردد. ازعلل آن می توان به اصلاح وضعیت سرما با دریافت کالری و افزایش متابولیسم و ایجاد عایق چربی در مقابل سرما را ذکر نمود.
پیام های فیدبکی از چربی، دریافت غذا را تنظیم می کنند. هیپوتالاموس از طریق هورمونی پپتیدی به نام لپتین که از سلول های چربی رها می شود ذخیره سازی چربی را حس می کند، زمانیکه مقدار بافت چربی افزایش می یابد لپتین بیشتری تولید و به داخل خون رها م یشود و از سد مغزی عبور کرده و گیرنده های لپتین را تحریک می کند که سبب کاهش محرک های اشتها در هیپوتالاموس، کاهش تولید انسولین، افزایش فعالیت سمپاتیک و در نتیجه افزایش سرعت‌ متابولیک و مصرف انرژی، فعال شدن گیرنده های ملانوکورتین (که در کاهش دریافت غذا وافزایش مصرف انرژی موثرند) می شود. اما دانشمندان معتقدند در افراد چاقی که علیرغم سطح بالای لپتین پلاسما به خوردن ادامه می دهند مقاومت به لپتین وجود دارد.

رفرنس:

فیزیولوژی پزشکی گایتون و هال فصل ۷۹غدد درون ریز،انسولین و گلوکاگون

بیوشیمی ورزشی سوخت و ساز فعالیت ورزشی ،دان مک لارن جیمز مورتون، ترجمه ی دکتر گایینی

فیزیولوژی پزشکی گایتون و هال جلد دوم ؛فصل۷۲تعادل رژیم غذایی و تنظیم تغذیه؛چاقی و لاغری؛ویراست سیزدهم.ترجمه ی محمد بیگدلی

اختصاصی وردنگار: ارجاع تنها با نام وردنگار ، نویسنده و لینک دهی مستقیم مجاز است.