در مورد رژیم گیاهخواری چه می دانید؟ چند نوع رژیم گیاهخواری می شناسید؟ آیا افرادی که به رژیم هایی مانند وگان روی می آورند، سریعا می توانند لاغر شوند؟ اگر می خواهید در مورد مزایای این رژیم های غذایی بیشتر بدانید با ما همراه باشید.
رژیم گیاهخواری
گیاهخواری به معنای پرهیز از خوردن گوشت جانوران است که ممکن است شامل پرهیز از غذاهایی مانند شیر، فراورده لبنی، تخم‌مرغ و عسل که خاستگاه جانوری دارند نیز بشود. چندین نوع گیاهخواری وجود دارد که بسته به نوع آن، جهت‌گیری گیاه‌خواران در برابرحیوانات دامی و فراورده‌های دامی متفاوت است. عده‌ای از گیاه‌خواران در کنار نخوردن یا کمتر خوردن فراورده‌های جانوری با آزار و کشتار آنها نیز مخالفند.
رژیم گیاهخواری امروزه از هر زمان دیگری ساده‌تر شده است. تقریبا در هر منوی غذایی گزینه‌های بدون گوشت وجود دارند. در هر فروشگاهی حتی در کوچکترین شهرها نیز محصولات گیاهی یافت می‌شوند. با این وجود که رژیم گیاهخواری امروزه امری عادی شده است اما هنوز اشتباهاتی وجود دارند که به راحتی می‌توانند شما را از مسیر اصلی تان منحرف کنند.
رژیم گیاهخواری هم فواید زیادی برای سلامتی و شادابی دارد و هم اینکه دارای مضرات بسیاری برای بدن می باشد.
فواید گیاهخواری
میوه و سبزی‌ها در برنامه غذایی اهمیت زیادی دارند و کسانی که به مصرف سبزی‌ها، میوه‌ها و غلات به‌خصوص غلات سبوس‌دار رو می‌آورند، افراد سالم‌تری هستند. از سوی دیگر مصرف بیشتر میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات و حبوبات با پوست آنها و مصرف کمتر گوشت‌های فراوری شده خطر ابتلا به سرطان‌ها را کاهش می‌دهد. همچنین باعث تناسب اندام بیشتر و جلوگیری از چاقی و بیماری‌های قلبی و عروقی خواهد بود. رژیم گیاهخواری اگر درست برنامه‌ریزی شود. به‌خصوص در افرادی که گوشت و چربی زیادی استفاده می‌کنند، می‌تواند باعث کاهش وزن شود.
رژیمی به نفع قلب
براساس یک مطالعه انجام شده، رژیم غذایی مبتنی بر گیاهخواری خطر سکته قلبی و مغزی را برای افرادی که بیماری‌های قلب و عروق دارند کاهش می‌دهد.
حمله قلبی و سکته مغزی یکی از اصلی‌ترین علل مرگ به شمار می‌روند، اما تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد افرادی که گیاهخوار هستند کلسترول کمتری دارند.بسته شدن رگ‌های قلب علت اصلی مشکلات قلبی است اما پژوهشگران می‌گویند خطر این بیماری‌ها با خوردن غذاهایی که فاقد مواد حیوانی است کاهش می‌یابد.در این مطالعه ۲۸ داوطلب یک رژیم غذایی مبتنی بر گیاهخواری گرفتند که شامل پروتئین، کربوهیدرات و مواد نشاسته‌ای و چربی بود. این رژیم غذایی شامل سبزیجات، میوه، ذرت، تخمه آفتابگردان و ارزن می‌شد.
در این رژیم غذایی چربی‌های اشباع شده کمتر از ۱۰ درصد از انرژی روزانه را تامین می‌کرد و از غلات سبوس‌دار نیز تا حد امکان استفاده می‌شد.
از دیگر مزایای گیاهخواری می توان موارد زیر را برشمرد:
گیاهان چربی‌های اشباع شده‌ی کمتری دارند.
چربی‌های اشباع شده، چربی‌هایی هستند که مملو از هیدروژنند. آنها در گوشت و محصولات حیوانی از قبیل گوشت گوساله، خوک، کره، پنیر و لبنیات پرچرب و حتی در روغن نارگیل یافت.مصرف چربی‌های اشباع شده میزان کلسترول خون را افزایش می‌دهد. این افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته را بالا می‌برد.
با گیاهان کلسترول را از رژیم خود حذف کنید.
بدن برای تنظیم عملکردهای خود به کلسترول ناچیزی نیاز دارد. حجم زیاد کلسترول اغلب از غذاهایی که می‌خوریم به بدن ما تزریق می‌شود و خوب است بدانیم که اغلب کلسترول مازاد از مصرف محصولات حیوانی وارد بدن ما می‌شود و نه گیاهان. کلسترول بد از جمله مواردیست که علاوه بر تولید چربی، مواد زائد و کلسیم عامل تشکیل پلاک در خون می‌گردد. هنگامی که پلاک در سرخرگ‌ها شکل گیرد، مسدود و سفت شدن سرخرگ‌ها اجتناب‌ناپذیر است و در نهایت منجر به حملات قلبی و سکته می‌گردد.
گیاهان فیبر برنامه‌ی غذایی شما را افزایش می دهند.
پیروی از یک رژیم غذایی گیاهی متعادل موجب افزایش فیبر محلول در روده‌ها می‌گردد. دکتر جان سالگه بلیک، استادیار دانشگاه بوستون معتقد است افزایش فیبر یکی از روش‌های کاهش گردش کلسترول بد در بدن شماست.
مصرف گوشت کمتر خطر ابتلا به دیابت و مرض چاقی را کاهش می‌دهد.
خوردن گوشت یا مصرف مقادیر فراوان چربی‌های اشباع شده با خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ پیوند خورده است. در صورت ابتلا به دیابت و مصرف چربی‌های اشباع شده، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته دوبرابر می‌گردد.
بخشی از کاهش وزن با کاهش مصرف چربی‌های اشباع‌شده‌ی موجود در رژیم گیاهخواری تحقق می‌یابد. منتظر کاهش وزن خود باشید زیرا میوه‌ها و سبزیجات حاوی کالری کمتر و آب فراوان هستند. همین امر کمک می‌کند تا پیش از زیاده‌روی و اتمام غذا، احساس سیری نمائید.
عوارض و مضررات
رژیم های گیاهخواری ، رژیم هایی هستند که منبع اصلی تأمین مواد غذایی آنها منابع گیاهی است. برخی فرآورده های حیوانی نیز مجازند که اغلب شامل فرآورده های لبنی و تخم مرغ می شود اما گوشت به طور جدی در این رژیم ها ممنوع است. اما زمانی که صحبت از رژیم های گیاهخواری سرسخت است، هیچ گونه خوراکی حیوانی (گوشت، لبنیات، تخم مرغ) تحمل نمی شود.
بر اساس مطالعات محققان دریافتند که رژیم غذایی گیاهخواری مضراتی چون ریزش مو، کم خونی و افسردگی را به دنبال دارد.
از دیگر مضررات گیاهخواری می توان موارد زیر را برشمرد:
- خطر کمبود پروتئین
- خستگی مزمن
- آکنه صورت
- پوکی استخوان
- بروز افسردگی
- کاهش ویتامین بی ۱۲
- مشکلات گوارشی، نفخ و دلدرد
- احساس ضعف
- کاهش چربی خون بیش از حد
در زنجیره غذایی روزانه مردان به ۶۵ گرم و زنان به ۵۵ گرم پروتئین حیوانی نیاز دارند و استفاده از پروتئین های گیاهی نمی تواند به طور کامل نیاز بدن را تامین کند همچنین افراد گیاه خوار برای کسب انرژی و جلوگیری ازاحساس ضعف و خستگی از مقدار بیشتری کربوهیدرات تصفیه شده استفاده می کنند که در دراز مدت می تواند سبب ابتلای آن ها به دیابت شود.
گیاه خواری سالم
درست است که انسان موجودی همه‌‌چیز خوار است و نیاز به خوردن گوشت و تأمین پروتئین و املاح و ویتامین‌ها از گوشت گاو و گوسفند و مرغ و ماهی دارد اما اگر برای رژیم گیاهخواری درست برنامه‌ریزی شود، می‌تواند رژیم کاملی باشد. در واقع رژیم گیاهخواری نباید با زیاده‌روی همراه باشد وگرنه عوارضی مثل کم‌وزنی، کم‌خونی، فقر آهن و کمبود ویتامین را در پی خواهد داشت. رژیم اصولی گیاهخواری رژیمی است که در آن منابع گیاهی مختلف به‌خصوص آنهایی که انرژی بالایی دارند، مصرف شوند. فرد گیاهخوار باید تعداد وعده‌های بیشتری داشته باشد. و در سنین رشد و در شرایط بارداری و شیردهی چندان توصیه نمی‌شود.
گیاهخواری در ایران
در کشور‌هایی مانند کشور ما که تکنولوژی صنایع غذایی خیلی پیشرفت نیست به‌طوری که بتوان مواد مغذی کلیدی را به سایر خوراکی‌های گیاهی اضافه کرد، در واقع شاید نتوان عناصر کلیدی مثل روی، ویتامین A و ویتامین C را همراه کلسیم که منبع اصلی آنها مواد غذایی حیوانی هستند در منابع غذایی گیاهی غنی کرد. اگر هم در کشور بتوانیم این عناصر کلیدی را در مواد غذایی گیاهی غنی کنیم شاید فراهم زیستی آنها برای بدن مناسب نباشد بنابراین در کشور ما پیروی از اصول گیاهخواری می‌تواند بسیار خطرناک باشد به‌خصوص برای گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان و نوجوانان که در سن رشد هستند.
در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت برای یک فرد سالم استفاده از همه گروه‌های غذایی به‌طور متعادل ضرورت دارد مگر اینکه بتوان عناصر کلیدی مورد نیاز بدن مانند آهن، روی کلسیم، ویتامین D و امثال اینها را که منبع اصلی‌شان مواد غذایی حیوانی هستند به گروه‌های غذایی گیاهی اضافه کرد.
۴ مورد از عوارض گیاهخواری را باید جدی گرفت
چهار مورد از مهم ترین آثار گیاهخواری که باید آن ها را جدی گرفت و برای آن کاری کرد عبارتند از:
- گیاهخواری و کمبود ویتامین ب ۱۲
- گیاهخواری و پوکی استخوان
- گیاهخواری و کمبود پروتئین
- گیاهخواری و کمبود آهن
در پایان…
اگر بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم و بر اساس آخرین تحقیقات و بدون جانبداری از گروهی خاص اعلام نظر کنیم، باید بگوییم بدن انسان با پیچیدگی های فراوان خود ، نیازمند تأمین انرژی و حفظ سلامتی خود برای تداوم حیات است و در واقع برای دستیابی به این مهم نیازمند تأمین تمامی املاح، آب، الکترولیت ها، ویتامین ها، کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها می باشد، لذا بهتر است از تمام گروه های غذایی (به شرط رعایت اعتدال در مصرف) استفاده کند.
گردآوری: وردنگار
